Auteur
Amade M’charek

Amade M’charek is hoogleraar antropologie van de wetenschap en onderzoekt de relatie tussen wetenschap en samenleving, in het bijzonder op het gebied van de (forensische) genetica. Vanaf maart schrijft ze elke maand een column in Vrij Nederland.

Author image
18 publicaties
Article image
Achtergrond
Verhalen over migratie gaan niet alleen over ‘de ander’, maar vooral over onszelf
Amade M’charek, hoogleraar antropologie van de wetenschap aan de UvA, volgt het spoor van migrantendoden terug naar het land waar ze vandaan komen. ‘Ik wil werelden aan elkaar verbinden en een complexer verhaal vertellen over migratie.’
Article image
Analyse
‘Ras’ en ‘race’ zijn niet hetzelfde
Het woord ‘ras’ wordt steeds vaker gebruikt in het publieke debat, ziet wetenschapsantropoloog Amade M’charek. Ten onrechte, want achter de begrippen ‘ras’ in Europa en ‘race’ in de VS gaan realiteiten schuil die veel verder uit elkaar liggen dan de gemakkelijke vertaling doet vermoeden.
Article image
Column
Hoe de vondst van een kinderskelet een stad samenbracht
Het verhaal van Marcus van Eindhoven blijft fascineren, schrijft wetenschapsantropoloog Amade M’charek. Bij een opgraving in Eindhoven werd een naamloos kinderskelet gevonden, een jongetje dat zou uitgroeien tot het gezicht van de geschiedenis van Eindhoven.
Article image
Reportage
Genetica is het fundament van de gepersonaliseerde geneeskunde
De gepersonaliseerde geneeskunde heeft voorlopig afscheid genomen van het individu en richt zich nu op verschillende collectieven, schrijft wetenschapantropologe Amade M’chark. Daarbij is een sleutelrol weggelegd voor genetica.
Article image
Column
Het (doen) vergeten is onderdeel van het misdrijf
Wetenschappers onderzoeken een massagraf in Boetsja. Het doet wetenschapsantropoloog Amade M’charek denken aan Srebrenica. ‘Inmiddels staat onomstotelijk vast dat het ging om genocide, maar het bewijs lag niet voor het oprapen. Misleiding, alternatieve verhalen en vergetelheid liggen altijd op de loer.’
Article image
Achtergrond
Van DNA kunnen we veel leren, als we er maar geen nationalistische fantasieën aan koppelen
Zodra DNA in het spel is ontstaat er nieuwsgierigheid naar verwantschap en daarmee interesse in de geschiedenis.
Article image
Column
Waarom het geen zin heeft om sociale ongelijkheden een genetisch karakter te geven
Stellen dat intelligentie erfelijk is, is niet veel anders dan stellen dat de mens als organisme erfelijk is, schrijft Amade M’charek. Een waarheid als een koe. Maar om vervolgens de genen als verklaring van ongelijkheid in de samenleving aan te roepen, is veel te kort door de bocht.
Article image
Column
Een lesje in nederigheid van de neanderthalers
De neanderthaler was een fossiel waarvan gedacht werd dat er geen nakomelingen meer van rondliepen. Maar de mens en de neanderthaler bleken een heel aantal genen te delen. Nu leken deze bevindingen onschuldig, schrijft antropoloog Amade M’charek, totdat rechtsradicalen ermee aan de haal gingen.
Article image
Column
De onzichtbare vrouwen in de wetenschap en hun revolutionaire ontdekkingen
In een serie artikelen onderzoekt wetenschapsantropoloog Amade M’charek hoe genetica de wereld verandert. In deze aflevering: de enorme bijdrages van vrouwen aan de genetica, waar mannen telkens alle lof voor kregen.
Article image
Column
Jezus was niet wit. Waarom blijven we hem toch zo zien?
Het beeld van Jezus is al bijna twintig jaar geleden bijgesteld op grond van forensisch onderzoek. Het knaagt aan de dominante witheid in ons collectieve geheugen, stelt Amade M’charek.
Article image
Column
Het tweede – eeuwige – leven van Henrietta Lacks
Wetenschapsantropologe Amade M’charek onderzoekt hoe genetica onze wereld verandert. In deze aflevering staat ze stil bij de onvolprezen heldin Henrietta Lacks. Vlak voor haar dood op 4 oktober 1951 verwijderden artsen een aantal kankercellen die later van onmisbare waarde voor de medische wetenschap zouden blijken.
Article image
Column
Hoe DNA-databanken miljarden verdienen in een wetteloze schemerzone
De enorme waarde die DNA heeft voor commerciële databases staat niet in verhouding tot het gemak waarmee we onze genetische informatie afgeven voor stamboomonderzoeken, stelt Amade M’charek. DNA is het nieuwe goud en bedrijven worden steeds creatiever om er de hand op te leggen.
Article image
Column
Genetisch toerisme: op basis van je DNA-profiel op vakantie
Wetenschapsantropologe Amade M’charek onderzoekt hoe genetica onze wereld verandert. In deze zesde aflevering neemt ze genetisch toerisme onder de loep. Waar leiden onze DNA-profielen ons naartoe?
Article image
Column
Een mens is meer dan een zak genen
Wetenschapsantropologe Amade M’charek onderzoekt hoe genetica onze wereld verandert. In deze column eert ze de recent overleden geneticus Richard Lewontin, die zijn leven lang streed tegen simplificaties van de mens op basis van genetica.
Article image
Column
Waarom het woord ‘ras’ uit de wet moet worden gehaald
‘Ras’ wordt in de wet gebruikt om burgers te beschermen tegen racisme. Maar op die manier houden wetgevers een categorie in stand die wetenschappelijk gezien helemaal niet bestaat, schrijft Amade M’charek. ‘Ras wordt niet door de wetenschap, maar door de wet geproduceerd.’
Article image
Column
In genetisch onderzoek ligt de focus op verschil, terwijl 99,9 procent van ons DNA hetzelfde is
Sinds de presentatie van de eerste genetische kaart van de mens in het jaar 2000 is genetica alledaags geworden. Het belang ervan kan nauwelijks worden overschat, schrijft Amade M’charek. Maar we moeten ons wel bewust zijn van de gevolgen.