Remco Campert lijkt er altijd al te zijn geweest. Op 4 juli is de schrijver overleden. Wat maakte Campert tot een bijzonder mens en een groot schrijver? Coen Verbraak vroeg het bij Camperts 75ste verjaardag in 2004 collega’s als Kouwenaar, Van Kooten, Blokker en Wolkers. ‘Die schuchterheid van Remco is een prachtig pantser.’

Jeroen Brouwers is op 82-jarige leeftijd overleden. Ten tijde van de verschijning van Datumloze dagen ging Coen Verbraak in gesprek met de schrijver. ‘Ik voel me eerder afgescheept dan naar mijn status erkend.’

Zes oud-redacteuren (zeven als je interviewer Coen Verbraak meetelt) kwamen samen op de oude plek van de redactie, de Amsterdamse Raamgracht, en blikten terug op hun tijd bij Vrij Nederland. ‘Zo mooi als wij het hier hadden, vind je het niet meer. Het vak is veel minder leuk geworden.’

Achteraf beschouwd heeft Martin Bril zijn leven tussen zijn 18de en zijn 35ste lopen verklooien. De periode erna was dan ook niets minder dan een inhaalmanoeuvre. Op enig moment schreef hij maar liefst tien columns in de week. Tot zijn oude vijand terug was. ‘Ik dacht dat ik hem verslagen had, maar niet dus. Hij heeft me weer te grazen genomen. Kanker.’

Vijf jaar geleden kwam Johannes van Dam (1946 – 2013) op 66-jarige leeftijd te overlijden. De culinair journalist werd gevreesd en geliefd vanwege zijn scherpe recensies, die bij tijd en wijle ontslagen of sluitingen als gevolg hadden. Coen Verbraak interviewde hem in 2004 over zijn leven als recensent. ‘Als mensen mijn stukjes lezen, hoeven ze niet zelf al die gevaarlijke experimenten te doen.’

Renate Rubinstein was de eerste echte columnist van Nederland. Als Tamar schreef ze bijna dertig jaar voor Vrij Nederland, met een feilloos gevoel voor kwesties en controverses. ‘In het bestrijden van modieus links was ze haar tijd ver vooruit.’

Het groeiend dedain voor cultuur en wellevendheid verontrust Kees van Kooten. Hij zoekt zijn toevlucht in nostalgie en schoonheid. ‘De werkelijkheid is veel gekker dan iemand ooit had kunnen verzinnen.’

Dat roodaangelopen hoofd, die verontwaardigde toon. Wie houdt er nog van Louis van Gaal? Vijand en vriend over de authentieke bullebak met het oranje hart.

Volgend jaar wordt beeldend kunstenaar en schrijver Armando tachtig. Toch werkt hij nog elke dag. Háást heeft hij. Zeker nadat een deel van zijn oeuvre vorig jaar door brand werd verwoest. Niet dat hij het leuk vindt. ‘Ik zou veel liever lekker naar buiten kijken.’

Zevenentwintig jaar leidde Rinus Ferdinandusse Vrij Nederland. Voor hem en voor u: een zeldzame terugblik. ‘Er zat geen masterplan achter.’