Een nieuwe Poëziepodcast van VN, SLAA en Splendor, door Daan Doesborgh. Over dichters, hun gedichten, en de wereld waar ze die vandaan halen. Deze maand: Ellen Deckwitz.
Terwijl ik mijn apparatuur opstel op mijn vaste tafeltje in de kleine zaal, zit Ellen Deckwitz achter de forse zwarte Bösendorfer. Ze draagt een gedicht voor en begeleidt zichzelf met wervelende pianoklanken. Jammer voor de luisteraars van de Poëziepodcast, maar het opnameapparaat stond nog niet aan, dus deze performance is voorgoed in tijd en ruimte verloren gegaan. Gelukkig moest ons gesprek toen nog beginnen, dus dat staat er wel op.
Ellen begint met een gedicht van Dennis O’Driscoll, de belastingambtenaar annex Seamus Heaneybiograaf, die zelf ook een zeer verdienstelijk dichter was. De vertaling is van haarzelf, en komt uit haar poëziecursus Olijven moet je leren lezen, waar in nog geen jaar tijd al vier drukken van verschenen.
God missen
De broodproductie neemt toe dankzij
granen die op wetenschappelijke wijze
ziektekiemvrij zijn gemaakt, om Zijn
fouten te verkleinen.
En toch, ondanks onze jeugdige opstandigheid,
voldaan als we zijn om het verbannen
van een benauwende vader die in de woestijn
een bebaarde kluizenaar werd- soms geven we toe
dat we Hem missen.
We missen Hem als tijdens het burgerlijk huwelijk
boven het bloeiende altaar van de ambtenaar
we vergeefs wachten op een zin met woorden als
‘tot de dood’ en ‘in naam van de Vader’.
We missen Hem als we voor het eerst op het
knobbeltje in de borst stuiten en een onwillig
gebed aan onze lippen ontsnapt;
We missen Hem als we plots of woedend
Zijn naam uitroepen
als een vrouw op een kraamafdeling
roept om haar lang geleden overleden moeder.
We missen Hem als we luisteren naar de profetie
van astronomen, dat alle waarneembare sterrenstelsels
zich van elkaar verwijderen zolang het universum uitdijt.
We missen Hem, als de geliefden hun schouders ophalen
buiten het goedkope motel, peinzend wat hun volgende
stap moet zijn.
En soms voelens we ons zelfs nostalgisch, wachten we
op Zijn Wederkomst, alsof we ons bevinden
in een bakstenen duivenkot
nadat de vogels zijn uitgevlogen.
Dennis O’Driscoll, ‘Missing God’, fragment en slot, vertaling Ellen Deckwitz, uit: Olijven moet je leren lezen, Atlas Contact 2016.
Naar aanleiding van dit gedicht hebben we het over de rol die religie speelt in onze levens. Ellen was vroeger gelovig, en voelt soms nog steeds de leegte waar vroeger haar geloof heeft gezeten. Behalve over religie geeft dit gedicht ook stof om het over de overeenkomsten tussen wiskunde en poëzie te hebben, en daar heeft Ellen het gedicht dan ook voor gebruikt in haar boek, waar eigenlijk binnenkort een vervolg op zou komen maar, en hier heeft de Poëziepodcast een primeur, dat is uitgesteld, omdat Ellen de verdere rest van het jaar graag wat ruimte wil nemen voor haar eigen werk.
Een mooie gelegenheid om het dan maar over het splinternieuwe, nog ongepubliceerde gedicht te hebben dat ze voor ons meenam, en dat hieronder voor het eerst in de geschiedenis van de wereld openbaar wordt gemaakt:
Over huiden
Onze huid heeft iets sinisters, de crèmes
die in haar zinken. Het zonlicht
dat er sproeten op batikt
en de rimpels laat uitbreken. Hoe
ze luchtjes bewaart die ik liever vergat,
hoe zijn geur af en toe nog sluimert
tussen mijn spleten. Soms herinner ik me
de eerste keer, de handen
op mijn blote rug, hoe de vingertoppen
wel inductieplaten leken. Van elke porie
een mondje maakten, happend naar meer,
tot het verweerde. Ik trok weg van het bed,
van alle beloftes, de uren vergeefs.
Slechts gekleed in mijn huid wandelde ik
richting de tuin. Ik hoorde hem huilen
naar mij. Maar mijn huid zette het zonlicht
al om in flinke vitaminen, maakte met iedere stap
de botten sterker, de tanden harder.
Ellen Deckwitz
Het moge inmiddels wel duidelijk zijn dat Ellen onlangs van relatiestatus is veranderd, en dan niet op de goede manier. Hoewel, ze is weer verliefd, en weet nauwelijks hoe ze de stroom gedichten bij moet houden die daaruit voortkomt. We bespreken de afwegingen die komen kijken bij het componeren van een bundel, en hoe Tom Waits zoiets eigenlijk aanpakt.
Ellen besluit met een oproep aan de Nederlandse onderwijssector: veel van de ellende in de liefde zou voorkomen kunnen worden als we op de middelbare school behalve seksuele voorlichting ook les in liefhebben zouden krijgen. En over belastingen, maar dat is een gesprek voor een volgende keer.
Meer Poëziepodcast?
Aflevering 1: De première, met Menno Wigman.
Aflevering 2: Ingmar Heytze en de debutanten.
Aflevering 3: Vicky Francken en de rouwende kat.
Aflevering 4: Jonathan Griffioen en de lelijkheid van alleen maar schoonheid.
Of ga naar de overzichtspagina.
De Poëziepodcast wordt gemaakt in samenwerking met de Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam (SLAA) en op locatie opgenomen in de muzikale ontdekplek Splendor.
En heb je de nieuwsbrief van Vrij Nederland al?
Je reactie wordt geplaatst zodra deze is goedgekeurd. Je reactie is geplaatst.