Mee met de politie

Iedereen staart. De man in zijn voortuin, de jongens op de fiets, de vrouwen op het terras. Ze richten allemaal hun ogen op de langzaam voorbij rijdende auto. Het is een witte Volkswagen Touran met de roodblauwe politiestrepen. Op de zijkant staat de slogan ‘Waakzaam en dienstbaar’. ‘Ik kon in het begin ab-so-luut niet wennen aan die continue aandacht,’ zegt hoofdagent en supervisor Albert van Bruggen (49). Tegenwoordig beantwoordt hij die blikken van de burgers routineus, zonder aanzien des persoons. Naast hem blijft aspirant-agent Rick Thieme (44) even onbewogen. De kracht van zijn uniform – aantrekkend dan wel afstotend – is voor hem al een voldongen feit, na vier jaar opleiding een onvervreemdbaar onderdeel van zijn werk.

Maar niet alles went. Waar ze beiden nog steeds de pest over in hebben, zijn verjaardagsfeestjes. Altijd hetzelfde geklaag over bonnen, altijd weet iedereen het beter. Van Bruggen: ‘Steeds dezelfde quatsch. Dat we er eerder op moeten slaan, eerder ons wapen moeten trekken. Als ze een snee in de neus hebben, te diep in het glaasje hebben gekeken, gaan ze het zelf oplossen. Zijn wij niet meer nodig.’

Twee dagen zitten we op de achterbank bij de politie in Veldhoven, een randgemeente van Eindhoven waar zo’n veertigduizend mensen wonen. Twee dagen volgen we de dagelijkse praktijk van twee politieambtenaren in opleiding, Rick Thieme en zijn lotgenoot Paul Boshoven (29). We willen weten waarom ze agent willen worden. Wat ze zo aantrekt in het beroep. Hoeveel uren ze op pad zijn en hoeveel tijd ze achter hun bureau doorbrengen. Of ze op straat met respect worden bejegend. Of juist met gebrek daaraan.

Donderdag, 16 juli, 07.00 uur. De ochtenddienst is begonnen bij het korps Brabant Zuid-Oost. De voordeur van het bureau Veldhoven is nog niet open voor het publiek, maar binnen is het al druk. Surveillanten, agenten en brigadiers lopen door elkaar, bespreken de dagtaken, zitten achter een beeldscherm. Vingers laten de toetsenborden ratelen, soms klinkt een zucht. Het nieuwe computersysteem – sinds vorig jaar landelijk ingevoerd – voor de centrale verwerking van gegevens bezorgt de gebruikers hoofdpijn. ‘Dan zoek je naar informatie waarvan je weet dat je die eerder hebt ingevoerd, is het toch onvindbaar,’ bromt een hoofdagent.

Paul Boshoven staat gebogen over een stapeltje papieren. Zijn partner voor die dag, hoofdagent Loes Hendriks (26), zit achter het scherm te tikken. Ze hebben gisteren een negentigjarige automobilist van de weg gehaald. Boshoven: ‘Een collega belde dat de man slingerde. Zelf had meneer niets in de gaten. Het was zestig jaar goed gegaan, zei hij. Voor de zekerheid hebben we toch maar tijdelijk zijn rijbewijs ingenomen. Hij moet over een paar weken een test afleggen bij het Centraal Bureau Rijvaardigheid voordat hij weer de weg op mag.’

Het is eenvoudig preventief optreden. Maar zoiets simpels als het intrekken van een rijbewijs kost onvermoed veel tijd. Boshoven somt op: ‘Nadat we de oude man hadden gerustgesteld, hebben we hem en zijn auto naar het bejaardenhuis gebracht. Daar waren we twee uur mee bezig. Daarna komt het administratieve werk. Je hebt per casus al gauw een stapeltje papier van vijf centimeter hoog. Dat kost zeker nog eens een uur.’

Hendriks: ‘En met dit nieuwe systeem zijn we nu vijf kwartier bezig!’

09.00 uur. Het bureau is open voor burgers. Bij de centrale briefing in de grote vergaderkamer klikt operationeel chef Jac Neijts de powerpointprojector aan. Op het scherm verschijnen beelden van een beveiligingscamera. Ze zijn een dag eerder gemaakt in een supermarkt, waar drugsverslaafde Nico op het moment van de opname winkelende vrouwen besteelt. Graag uitkijken naar de man, roept Neijts. ‘Hij is niet per se hartstikke agressief, wel heel onvoorspelbaar. En hij gaat door het lint als hij iemand in uniform ziet.’

De nacht wordt doorgenomen. Aanhoudingen wegens mishandeling en twee heterdaadjes bij een inbraak. Verder zijn er de dagelijkse zekerheden en aandachtspunten. Forenzengemeente Veldhoven kent zeven groepen hangjongeren, waarvan een klein deel van Marokkaanse afkomst. ‘Wij noemen ze hier geen kutmarokkanen,’ zegt hun superieur, afdelingschef Geert Veroude. ‘En daar ben ik trots op.’ Wel is er het dringende verzoek uit te kijken naar Mohammed. Die is vorige week met een gestolen brommer ingereden op collega John. ‘En Mohammed weet heel goed wat hem boven het hoofd hangt,’ zegt Paul Boshoven, ‘Want hij is sindsdien onvindbaar.’

Bij de rondvraag komt de Mexicaanse griep te sprake. ‘Hoe moeten we ons er tegen wapenen? Met een mondkapje?’ Nader bericht volgt.

10.00 uur. Aspirant-agent Boshoven heeft vandaag samen met Loes Hendriks ‘noodhulp’. Ze hebben een ‘oortje’ in en zijn continu beschikbaar, mocht de meldkamer een jobstijding krijgen. De patrouilleauto met kogelvrije vesten en defibrillator staat klaar. Ze weten alleen nog niet hoe het tevens aanwezige beademingsapparaat werkt. ‘Daar moeten we nog een cursus voor krijgen.’ Boshoven heeft zijn steekwerende hes aan onder zijn overhemd. Hendriks niet. Het hare ligt in de kofferbak, het dragen ervan is niet verplicht. ‘Het is vrouwonvriendelijk, er zit geen cupvorm in. Je kunt er nauwelijks in ademhalen.’

Vooralsnog is het stil. Maar tijdens de briefing zijn mogelijke problemen bij een woningontruiming aangekondigd. Meestal is dat een routineklus, leggen de agenten uit. ‘De sleutel is ingeleverd, de spullen zijn uit het huis gehaald. Maar deze huurder heeft dat niet gedaan.’

10.15 uur. Bij de woning staan al een deurwaarder, een taxateur, iemand van de woningbouwvereniging en een hulpofficier van justitie. De laatste moet er op toezien dat het vonnis van de rechter – de ontruiming – correct wordt uitgevoerd. Ze zijn in gesprek met de bewoner, een zenuwachtige man met een paardenstaart. Na rustig en beleefd overleg doet hij afstand van zijn spullen. Inmiddels zijn er ontruimers en een sleutelsmid gearriveerd. Op dat moment staan er veertien mensen op de stoep van de woning.

De deur gaat open. De penetrante lucht van kattenpis beneemt iedereen de adem. De deurwaarder en de taxateur moeten naar binnen om hun werk te doen. De hulpofficier heeft erger meegemaakt. ‘De ontruiming van een woning van een Dutchbatter is me het meest bijgebleven. Die man was helemaal in de war. Hij zat daar in die woning, met de gordijnen dicht. De post lag hoog opgestapeld. Niemand van het leger had ooit bij hem aangebeld. Ja, ze hadden brieven gestuurd. Dat hij zich kon melden bij de psychiater. Maar iemand die in de war is, opent geen brieven. Ik heb daarna ons eigen netwerk ingeschakeld en ben hulp gaan zoeken. In zo’n geval gaan we als politie niet naar huis voordat er iets is geregeld.’

De man met de paardenstaart heeft ondertussen zijn enige overgebleven spulletjes opgehaald. Met zijn poes in zijn armen en een plastic zakje in zijn handen kiest hij het hazenpad. Een buurtbewoner klampt hoofdagent Loes Hendriks aan. De man had al eerder naar het bureau willen bellen, want er staat al twee jaar een oude Jaguar op de parkeerplaats. Of zij niet…? Ze moeten de burger teleurstellen. Wegslepen is geen optie, want als de agenten hun boordcomputer checken, blijkt de auto netjes verzekerd.

10.30 uur. Boshoven draait de auto plotseling en geeft gas. Er is een noodmelding binnengekomen. Een verstandelijk gehandicapt meisje is verdwenen. Ze is niet aangekomen op de sociale werkplaats. Tien minuten later meldt de begeleidster opgelucht dat het meisje terecht is. Ze dankt de agenten voor hun zorg. Boshoven: ‘Dit soort meldingen krijgen we vaker. In Veldhoven zijn veel opvanghuizen voor verstandelijk gehandicapten. Meestal is er niets aan de hand. Maar je moet toch gaan zoeken. Ze kunnen ook echt verdwaald zijn of erger. Je moet het zekere voor het onzekere nemen.’

Veldhoven kent volgens de agenten geen slechte buurten, in tegenstelling tot Eindhoven. In overleg met de woningbouwstichting worden ‘probleemgevallen’ ondergebracht in de nette wijken. De politie weet waar die mensen wonen. We rijden door de straten met netjes aangeharkte tuinen. Het tweetal maakt een omweg langs het huis van de gezochte Mohammed, de brommerdief die eerder hun collega te grazen wilde nemen. ‘Je weet maar nooit.’

Aspirant-agent Boshoven volgt drie jaar afwisselend drie maanden onderwijs – ‘een kwartiel’ heet dat in politiejargon – en een praktijkstage van drie maanden. Hij is bijna klaar. De agent in spe deed eerder ‘iets met ICT’, maar werd enthousiast gemaakt door vrienden die hoog opgaven van de politie. Hij vindt het vooral heel spannend. ‘Elk moment kan er iets gebeuren. Als je dan de daders op heterdaad kunt betrappen, is dat kicken. Je voelt dan de adrenaline. Dat is prachtig.’

Zo spannend wordt het vandaag niet. De parkeerwacht van het ziekenhuis klaagt: de invalidenplaats is bezet door auto’s die daar niets hebben te zoeken. Boshoven, verontwaardigd: ‘Ik vind dat zoiets niet kan. Daar schrijf ik graag een bon van honderdvijftig euro voor uit.’ Hij voegt daar schielijk aan toe: ‘En dat is niet omdat ik zo graag bekeuringen geef, hoor.’ Hendriks vult aan: ‘Ik schrijf ook alleen als ik het nodig vind en niet om mijn quotum te halen.’

12.15 UUR. De volgende stop zijn de visvijvers van Philips. Sportvissers moeten hun vergunning tonen en de agenten willen hun aas zien. Boshoven: ‘Levend aas is namelijk verboden.’ Het gaat er vriendelijk aan toe, met een praatje en een handdruk. ‘De mensen hier in Veldhoven hebben nog ontzag voor de politie,’ beweren Boshoven en Hendriks.

De twee agenten maken zich zorgen over morgen. Dan is er een tennisevenement en dat trekt zakkenrollers aan. Het zijn aanhoudingen die veel tijd kosten, al gauw twee uur. Het is een steeds terugkerend onderwerp: het papierwerk. Ook tijdens de middaglunch. ‘Kijk naar Duitsland,’ zegt een collega van Boshoven. ‘Daar kunnen agenten een kort handgeschreven briefje inleveren en alle formulieren worden vervolgens door de administratie uitgetikt. Zo heb je veel meer blauw op straat.’

14.00 uur. Wisseling van de wacht. De middagploeg begint. Aspirant-agent Rick Thieme draait een noodhulpdienst. Net als Paul Boshoven is hij van de nieuwe lichting. Thieme rijdt elke dag op en neer vanuit zijn woonplaats Maastricht. Daar was de Limburger voorheen ambtenaar bij Bouw- en Woningtoezicht. Maar in 2001 voelde hij zich persoonlijk aangesproken door de roep om meer blauw op straat. Hij bezocht een wervingsbijeenkomst van de politie Limburg-Zuid. Daarna ging het snel. Thieme deed taal-, IQ- en rekentesten, werd fysiek de maat genomen en psychologisch doorgezaagd. Hij doorstond de proeven en begon in 2002 aan de opleiding voor surveillant. Nu ambieert de Maastrichtenaar de rang van agent. En hoewel hij die extra streep nog niet op zijn schouder draagt, straalt de stevige politieman al wel het bijpassend gezag uit.

Politiemensen in opleiding mogen noodhulpdiensten alleen draaien met een ervaren hoofdagent. Vandaag is dat Albert van Bruggen, een vrolijke Brabander met een verleden als beroepsmilitair. In de ruimte naast het koffieapparaat vliegen de flauwe grappen over tafel. Maar als het over werk gaat, wordt de supervisor serieus. ‘Aan de voorkant lijkt het allemaal heel simpel,’ betoogt Van Bruggen. ‘Iemand geeft iemand anders een klap. Het slachtoffer doet aangifte. Niemand weet dat het je ongeveer zes uur werk kost om die “simpele mishandeling” te verwerken.’

Het jargon verraadt de bureaucratie die de politie kenmerkt. Al snel gaat het over het ‘Cranendonckmodel’, over projectplannen, over Motorkapoverleg, Duaal Leren en Plannen van Aanpak. Over het wel en wee van ‘Informatie Gestuurde Politie’, over de invoering van het nieuwe computersysteem. ‘De zaken worden tegenwoordig wat strakker georganiseerd,’ concludeert Van Bruggen. ‘Maar het blijft natuurlijk een organisatie waarin veel wordt gepraat.’

De hoofdagent signaleert hetzelfde als onlangs de Socialistische Partij in een enquête onder politiemensen: veel papierwerk, weinig op straat, tanend respect voor het gezag. ‘Wat denken jullie?’ vraagt Van Bruggen retorisch. ‘Is de SP echt begaan met ons lot? Of zijn ze met hun ondersteunende kritiek alleen maar zieltjes aan het winnen voor de volgende verkiezingen?’ Hij heeft duidelijk zin in een politieke discussie. ‘Met welke partijen zou het nu echt veilig worden in Nederland? Hebben jullie voor mij een antwoord?’

Eigenlijk valt het in hun dorp wel mee, zeggen Thieme en Van Bruggen. Veldhoven kent niet de problemen van de grote stad. Maar Eindhoven rukt op, hangjongeren en crimineeltjes houden de gemoederen ook bezig in de randgemeente. De enige Veldhovense discotheek, De Kers, is slechts beperkt open. De verveelde en vaak vervelende jeugd leeft zich uit op de openbare ruimte.

Het is van alle tijden, zegt Van Bruggen. Net als hun werk: ingrijpen, sussen, bemiddelen, helpen, bekeuren, regelen, aanhouden, arresteren. Maar de slaapstad mag een rustoord zijn vergeleken met het veel ruigere Eindhoven, ook Veldhoven ontkomt niet aan maatschappelijke trends, concludeert collega Thieme. ‘Ook hier zijn de mensen harder tegen elkaar geworden, en tegen de politie.’ Collega Van Bruggen: ‘Als ik een groepje lastige jeugd benader, pik ik degene met de grote mond eruit en zeg: ga jij eens verderop staan. Vroeger zou zo’n ventje meteen hebben geluisterd. Nu zeggen ze: ja maar, ik heb het recht om hier te staan!’

Collega Jan Roelands schuift aan. Hij is motoragent en vertelt hoe hij onlangs tijdens zijn dienst werd gevolgd. ‘Ik kreeg een noodoproep. Er was een kind verdwenen. Ik reed tijdens de speurtocht door rood, over wandelpaden in het park. Ik had het niet in de gaten, maar blijkbaar ben ik gefilmd door iemand die achter me reed. Een dag later stond er op het internet, op Dumpert.nl, een filmpje met de tekst: motoragent overtreedt alle regels.’

Het zijn domme types die dat doen, zegt de politieman. Maar toch. ‘Het raakt je als mensen de politie zo zwart maken.’ En het zijn niet alleen maar incidenten. Nog zo’n voorbeeld waar ze bij de politie misselijk van worden: T-shirtjes met het het woord ‘corrupt’ onder het politielogo. Motoragent Roelands: ‘Er is geen enkel ander land waar de politie zo integer is. Waar de straffen zo laag zijn. Het is geen Singapore. Daar hangen borden op straat die waarschuwen voor de doodstraf op drugsbezit. Daar durf je een agent echt niet aan te spreken met “hé”.’ Wat ze ook geen van drieën begrijpen, is de uitspraak van de rechter dat iemand ongestraft ‘homo!’ naar een agent mag roepen. Rick Thieme: ‘Dat is dan geen scheldwoord, oordeelde de rechter. Dat mag zo zijn, maar het is wel als scheldwoord bedoeld. Het is gezagsondermijnend!’

De burgers zijn veel kritischer geworden. Niet zozeer op zichzelf, maar vooral op de ander. Let wel, de bezorgde politiemensen willen geen politiestaat. ‘Absoluut niet! We willen niet de baas zijn in Nederland.’ Maar toch klinkt er iets van verlangen door als ze het voorbeeld van de Spaanse Guardia Civil aanhalen. ‘Als je die scheef aankijkt, heb je een bon te pakken.’ Om er nogmaals haastig aan toe te voegen: ‘Zo zou ik het niet willen, hoor.’ Van Bruggen weet wel een remedie. Waarschijnlijk niet haalbaar, zegt de hoofdagent: ‘Maar het zou goed zijn als iedereen een halfjaartje met de politie zou meelopen, als een soort sociale dienstplicht. Dan gaan veel burgers de ogen open.’

15.15 uur. De straat op met Rick Thieme en Albert van Bruggen. We lopen vanaf het bureau het City Centrum Veldhoven in, een moderne winkelpromenade zoals je die overal in Nederland vindt. Met Snackbar City, Harald Hairfashion en Brasserie Ludiek. Met een Dixons, een Bruna, een Wibra. Al snel komt Thieme in actie. Jongetjes fietsen over het voetpad. Ze krijgen een waarschuwing. De agent in opleiding verheft zijn stem nauwelijks, maar de jeugd neemt angstig zwijgend de reprimande in ontvangst. Gelukkig, geen bon. Dat geldt niet voor de scooterrijder die onschuldig kijkend komt aantuffen. Meneer Van der Hooff – ‘maar ik was op zoek naar de bank’ – begrijp het niet. Mopperend neemt hij de bekeuring van negentig euro in ontvangst.

Aan de rand van het winkelcentrum, onder de galerij van een flat, hangt wat jeugd. Opgeschoten jongens, omringd door zwerfvuil. Thieme en Van Bruggen maken een praatje, waarbij de jongens weinig animo tonen. Eentje maakt zich snel uit de voeten. ‘Dat is er een van een bij ons bekende familie,’ weet Van Bruggen. ‘Die wil niet met ons worden gezien.’ Thieme, die sinds 2002 op straat loopt, heeft in eerdere banen nuttige ervaring opgedaan. Als ambtenaar voor Bouw- en Woningtoezicht moest hij vergunningen controleren. Als portier stond hij aan de deur bij horecagelegenheden. Hij weet wat werkt bij de burger. ‘Vanaf het begin heb ik alleen maar prettige ervaringen gehad. Ik behandel iedereen altijd met respect en heb nog nooit verzet meegemaakt. Soms zeuren ze bij een bekeuring. Zo van: “Heb je niets beters te doen?” Zeg ik: “Als u niet door rood was gereden, of als u uw gordel had gedragen, dan hadden we dit gesprek niet gehad.” Dat werkt altijd.’ Bij hem hebben ze zelden een ‘grote bakkes’ zoals hij het met een zuidelijke tongval zegt.

16.15 uur. Terug op het bureau. Op de meldkamer is een ‘melding jeugd’ binnengekomen, een eufemisme voor overlast van jongeren. Deze keer op de Nijlandlaan. Bij mevrouw Koster, de dame die de klacht heeft doorgebeld, zijn die middag besjes tegen het raam geschoten. Ondanks verschillende waarschuwingen zijn de kwajongens niet gestopt, beweert het slachtoffer. ‘Dat zal dat groepje Marokkaanse jongeren wel zijn,’ roept iemand door de ruimte. Thieme en Van Bruggen rukken uit. Op de plek des onheils treft het politieduo vier blanke knulletjes in de leeftijd van negen tot dertien. Ze geven meteen toe kattenkwaad te hebben uitgehaald. Eentje blijkt een wijsneus en vraagt Thieme: ‘Schieten met besjes, mag dat niet soms?’ De kinderen beloven echter beterschap. Ondanks de onschuld van de zaak, schrijft Thieme de namen en adressen op. Ze zullen later in het politiesysteem worden ingevoerd. Je weet maar nooit.

Vanachter het stuur geeft Van Bruggen, geboren en getogen Veldhovenaar, commentaar. ‘Pijltjes schieten, op opgevoerde brommers rijden. Kattenkwaad, dat deden wij net zo goed vroeger en net zo veel. Maar tegenwoordig sta je meteen geregistreerd. Je ziet nu dat die kinderen al heel snel bij bureau HALT belanden. Om erger te voorkomen.’ Hij spreekt geen waardeoordeel uit, maar tussen de regels door hoor je dat Van Bruggen het allemaal wat overdreven vindt.

16.45 uur. Op de terugweg naar het bureau zijn de agenten getuige van een aanrijding. Een Fiat Panda geeft voorrang aan een fietser op een rotonde, maar wordt zelf van achter aangereden door een Citroën Berlingo. De auto schiet door en ramt alsnog de fietser. Het persoonlijk letsel valt mee, maar fiets en Citroën liggen in de kreukels. Thieme en Van Bruggen halen de partijen zo snel mogelijk van straat, waar zich achter de betrokkenen een lange rij ongeduldige forenzen heeft gevormd. Een van de automobilisten is verbaasd: ‘Ik heb jullie nog nooit zo snel ergens zien opduiken. Voelde je het aankomen?’ Van Bruggen helpt bij het invullen van de schadeformulieren; Thieme belt de takelwagen en geeft het nummerbord door: ‘Victor Zulu Zes Negen…’ Een half uur later gaat iedereen zijns weegs, behalve de bestuurder van de Citroën. Zijn wagen is weggesleept, hij overweegt een taxi. ‘Kom, we brengen je wel even,’ zegt Van Bruggen. De man belt met zijn vrouw, kruipt op de achterbank en laat zich door de dienders naar huis rijden.

17.45 uur. Avondeten in de kantine. Buiten staan de auto’s van de stads-, parkeer- en milieuwacht. ‘Die komen hier ‘s ochtends hun wagens halen,’ zegt Van Bruggen. De agenten vinden dat een goede zaak. Zo leren ze hun collega’s van deze gemeentelijke diensten kennen en dat bevordert de samenwerking. Thieme: ‘We werken samen aan het product veiligheid.’

18.30 uur. Na de avondmaaltijd gaan ze naar Heikant-West, de wijk waar Van Bruggen buurtbrigadier is. Het grootste probleem in deze nieuwbouwwijk, zegt Van Bruggen, is parkeren. ‘Je ziet het, de straten zijn heel smal.’ Bij het kamp van de Roma is geen sprake van ruimtegebrek. De bewoners zitten midden op straat in een kring van plastic klapstoeltjes. De naderende politieauto wordt met argusogen bezien. De pater familias komt toesnellen om te informeren naar de reden van het bezoek. ‘Gewoon, even kijken,’ zegt Van Bruggen. Het neemt de argwaan niet weg en pogingen van de buurtbrigadier om het ijs te breken, blijven vruchteloos. Korte, beleefde antwoorden, de blik op oneindig. Terug in de wijk verzucht de buurtbrigadier dat vooral de jongens uit het kamp nogal eens met de politie in aanraking komen. ‘Inbraken, diefstallen.’

19.15 uur. Bij een snackbar hangen zeker twintig jongeren uit de buurt. Het is typisch voor Veldhoven: plekken waar de verveelde jeugd samenklontert, bij gebrek aan afleiding. De komst van de politie veroorzaakt groot tumult. Het puberbloed begint zowat te koken. Jongens en meisjes schreeuwen en gillen om aandacht. Ook van de agenten, die blijkbaar geen dreiging voor hen betekenen. Een iel mannetje met veel acné stapt op Thieme af. Hij heeft een uitgedoofde sigarettenpeuk tussen zijn vingers. ‘Wat gebeurt er als ik dit op de grond gooi?’ vraagt hij. Thieme antwoordt rustig: ‘Dat weet je best. Verderop staat een prullenbak.’ De jongen druipt schaapachtig af richting gewezen plek.

Van Bruggen is tussen de pubers gaan zitten en knoopt een gesprekje aan. Een gezette man met een zak friet snelt voorbij. Hij kijkt verstoord naar het tafereel. ‘Die man ergerde zich aan onze houding,’ zegt Van Bruggen later. ‘Hij vindt niet dat we moeten praten met hangjongeren, hij vindt dat we ze moeten wegsturen.’

Vrijdag, 17 juli, 09.00 uur. De aspiranten Boshoven en Thieme vormen vandaag een koppel.

Opnieuw eerst de briefing. Operationeel chef Jac Neijts laat weten dat veelpleger Nico uit Eindhoven nog altijd op vrije voeten is. Ook ‘politiebelager’ Mohammed is niet gespot. Verder komen de hangjongeren bij De Verrekijker aan bod. Met de leiding van de school zijn afspraken gemaakt: alleen leerlingen mogen na schooltijd rondhangen op het plein. Bij de fietsenstalling van een andere school, iets verderop, zijn lege hennepzakjes gevonden. ‘We hebben geen coffeeshop in Veldhoven,’ fluistert Boshoven, ‘maar er wordt wel gedeald. Dealers rijden rond in auto’s of op een scooter.’

De tweede school wil helemaal geen hangjongeren op hun plein, laat de operationeel chef weten. De toehorende agenten voorzien moeilijkheden als twee scholen die praktisch naast elkaar liggen een verschillend beleid voeren. ‘Hoe moet je ingrijpen als iemand van die tweede school bij De Verrekijker gaat hangen? Als je er wat van zegt, pikken ze dat niet.’

Dan nog een bericht van de Belgische collega’s. Bij de zuiderburen is een auto gestolen waarin toegangspasjes lagen voor petrochemische installaties. In de betreffende fabriek liggen ook producten die kunnen worden gebruikt voor biologische oorlogsvoering. De aangever van de vermiste auto kwam weliswaar niet al te geloofwaardig over, ‘maar jullie moeten toch alert zijn’, zegt Neijts, ‘in verband met het terrorisme.’ De politiemensen gniffelen om het bericht.

Meer zorgen maken ze zich om een brandje bij een school. Operationeel chef Jac Neijts: ‘Het kan niet zo zijn dat tijdens de vakantietijd scholen afbranden. Dat moeten we voorkomen. We moeten die jongens thuis opzoeken.’ Tot slot nog een goed bericht. Die nacht zijn er twee jongens van achttien jaar aangehouden. De avonddienst trof twee fietsen met opengebroken sloten. De agenten besloten te gaan posten en konden de jongens al bij de eerste auto aanhouden. Neijts, trots: ‘Een mooie heterdaad. De eerste heeft al bekend. Anja van de recherche en aspirant Serge zijn druk met het verhoor. Ze hopen zo nog meer inbraken en fietsendiefstallen op te lossen.’

10.00 uur. Boshoven en Thieme gaan vandaag ‘handhaven’. Met een onopvallende grijze Volkswagen mengen ze zich in het verkeer, op zoek naar snelheidsduivels en autobellers. Boshoven: ‘Zoiets heeft zin. Die actie met het omdoen van autogordels heeft ook zijn vruchten afgeworpen. Je ziet bijna niemand zonder zo’n ding.’ En, om het nut van zijn handhavende werk nog een keer te benadrukken: ‘Mobiel bellen in de auto is echt gevaarlijk, mensen zijn te veel afgeleid. Ze merken niet wat er om hen heen gebeurt.’

Hoe afgeleid, blijkt als ze achter de eerste overtreder – een snelle Audi – rijden. Vanuit de politieauto waarschuwen Boshoven en Thieme de bestuurder met het roodverlichte ‘politie’-sein. Ze toeteren. Maar de beller geeft niet thuis. Pas na honderden meters heeft de Audi-rijder in de gaten dat hij moet stoppen. De man geeft meteen toe dat hij fout zit. Zijn carkit is kapot. Er volgt een onnavolgbaar verhaal over een caravan. Die is gestolen en de automobilist werd daarover net gebeld door zijn broer. Vandaar. Trouwens, die broer werkt bij de politie Eindhoven. ‘Kennen jullie hem?’ De vermeende connectie biedt geen soelaas; hij krijgt een bon van honderdvijftig euro. Desondanks schudden de agenten en de bestuurder elkaar vriendelijk de hand: wellicht omdat de man de boete voor het niet dragen van een gordel bespaard blijft.

De volgende overtreder scheurt met een vaart van tachtig kilometer per uur over een woonerf. Ook zij heeft ogenschijnlijk het knipperende politiestopteken niet in de gaten. De vrouw achter het stuur reageert pas als Thieme en Boshoven naast haar komen staan bij het stoplicht. Ze komt net van het gemeentehuis waar ze haar rijbewijs heeft laten verlengen, zegt de dame. ‘Ik heb nog nooit een bekeuring gehad.’ Ze rommelt zenuwachtig in haar tas, maar kan haar kenteken niet vinden. Vergeten. De agenten die haar langs de kant van de weg hebben gezet, lopen om de auto. Ze staan zo dat ze elkaar in de gaten kunnen houden. Thieme, later: ‘Dat doen we automatisch, we moeten op elkaars veiligheid letten.’ Ook het gesprek met de automobiliste verloopt zonder wrijving. En opnieuw worden de handen geschud bij het afscheid.

Wie fatsoenlijk is, kan een fatsoenlijke behandeling verwachten, legt Thieme uit. ‘Soms wil ik alleen maar een waarschuwing geven omdat iemand zijn gordel is vergeten. Maar als zo’n persoon meteen begint te blazen, dan geef ik onherroepelijk een bon.’ Wederzijds respect, daar draait het om, vinden Boshoven en Thieme. Boshoven, over een eerder aangehouden beller in een cabrio: ‘Ik had hem drie bekeuringen kunnen geven. Hij belde, had zijn kenteken niet bij zich en geen identiteitsbewijs voorhanden. Maar het gaat me er niet om om mensen geld af te troggelen. Het gaat om de verkeersveiligheid. Bellen is gevaarlijk. En zo’n bon van honderdvijftig euro tikt behoorlijk aan.’

Met het handhaven van de verkeerswet halen Boshoven en Thieme die vrijdag minstens achthonderd euro op. Voor de staat. Voor zichzelf oogsten ze respect. Misschien niet meteen van de bekeurde automobilisten, maar wel van de kinderen op een hangplek voor jongeren. De aangerende jochies zijn in de ban van de uniformen. Vooral het dienstwapen geniet hun aandacht. Een van de jongetjes wil een handtekening.

Boshoven: ‘Maar ik ben niet beroemd.’

Het jongetje: ‘Dat ben je wel. Je bent politie!’

Je beste vriend op straat

Eén op de drie Nederlanders wil de politie vaker in de eigen straat zien.

In Drenthe ziet 75 procent minder dan één keer per week een agent. Ook in Brabant Zuid-Oost wordt het blauw sporadisch gespot.

De grote steden Amsterdam, Den Haag en Rotterdam doen dat beter.

Integrale Veiligheidsmonitor, 2008; reacties van bijna 20.000 burgers (Brabant Zuid-Oost: 820 respondenten).

Bijna driekwart van de wijkagenten (71 procent) vindt dat ze te weinig in de buurt zijn. Oorzaak: bureaucratie en controledrift.

SP-enquête, juli 2009; Reacties van 8500 agenten.

De Tubbergse methode. Veel aangiften doen. Agenten surveilleerden daarna in hun eigen tijd in burgerkleding. Zo werden veel daders van auto-inbraken gepakt. Tubbergen werd in 2009 uitgeroepen tot de Veiligste Gemeente van Nederland.

AD Misdaadmeter, juni 2009

Aangifte doen

De helft van de aangevers is in 2008 tevreden over hun contact met de politie. In Amsterdam deed 34 procent aangifte van diefstal of beroving. In Brabant-Zuid-Oost was dat 62 procent. Het landelijk gemiddelde ligt hier tussen. Het aantal meldingen van geweldsdelicten in 2008 schommelt van 7 procent (Utrecht, Amsterdam, Zeeland) tot meer dan een kwart (Groningen, Brabant-Zuid-Oost). De rest zit hier tussen.

Integrale Veiligheidsmonitor, 2008

Uit de slachtoffer-enquêtes van het CBS blijkt dat één op de vier Nederlanders in 2008 één of meer keren werd getroffen door geweld, diefstal of vandalisme. Tweederde van de slachtoffers doet geen aangifte.

AD Misdaadmeter, juni 2009

Het nieuwe politiecomputersysteem voor aangiften en meldingen werkt slecht. Bijna alle agenten (91 procent) klagen hierover. Het systeem leidt tot veel bureaucratie en gegevens gaan verloren.

SP-enquête, juli 2009

Waardering en hard optreden

Ruim de helft (57 procent) van de Nederlanders is in 2008 (zeer) tevreden over het contact met de politie. Echter als het gaat om verbetering, zijn meer mensen dan voorheen het eens met de stelling ‘ze treden niet hard genoeg op’.

Integrale Veiligheidsmonitor, 2008

Het publiek heeft voldoende waardering voor de politie, luidde de stelling van de SP. Nee, dat is niet zo, stelt bijna driekwart van de agenten (72 procent). Ze voelen zich ook onbegrepen door politici (91 procent) en hun eigen korpsleiding (66 procent), die niet weet wat er op de werkvloer speelt.

SP-enquête, juli 2009

Rotterdam (1) en Eindhoven (2) hebben in 2008 stuivertje gewisseld als ‘onveiligste stad van Nederland’. De burgemeesters zijn geschokt door het geweld dat jongeren gebruiken bij overvallen en berovingen. Ze willen jeugdcriminaliteit nog harder aanpakken.

AD Misdaadmeter, juni 2009

Minder Onveilig, minder inbraken

In 2008 voelt een vijfde van de inwoners van Nederland zich wel eens onveilig. Dit is duidelijk lager dan in de voorafgaande jaren. Drie procent voelt zich vaak onveilig. Inwoners voelen zich het meest onveilig op plekken waar jongeren rondhangen.

De Integrale Veiligheidsmonitor, 2008

De kans slachtoffer te worden, is in Nederland de afgelopen jaren gedaald. Vooral het aantal woninginbraken is, ondanks een kleine stijging in 2008, afgenomen in de afgelopen tien tot twintig jaar, tot een kans van één op vijftig.

AD Misdaadmeter, juni 2009

Kleine politieposten in de wijk kunnen de veiligheid vergroten, vindt ruim meer dan de helft van de ondervraagde politiemensen (61 procent).

SP-enquête onder agenten, juli 2009

Uit privacy-overwegingen zijn de namen van burgers in dit artikel veranderd

Gerelateerd