De rel over de Duitse TV-komiek die Erdogan een geitenneuker noemde is voor Nederlanders een déja vu: remember Theo van Gogh en Piet Hein Donner.

Lang geleden is het niet dat in Duitsland met verbijstering werd gekeken naar Nederland, waar na de moord op Pim Fortuyn en op Theo van Gogh de polarisatie over de islam en de immigratie om zich heen greep, en Geert Wilders in de peilingen de grootste kon worden. Wat was er aan de hand in dat voorheen zo tolerante landje? Dat kon toch niet het voorland van Duitsland zijn? Maar sinds ruim een jaar grijpt de polarisatie ook in Duitsland snel om zich heen, onder druk van de vluchtelingencrisis. In tal van opzichten doet het hevig opvlammende debat in Duitsland denken aan wat Nederland al ruim tien jaar geleden meemaakte: de morele verontwaardiging over de xenofobie, het gevoel van miskenning van de boze burger, de verdeeldheid binnen de gevestigde partijen over het juiste antwoord, de verwarring onder intellectuelen over religiekritiek en...