Susan Sontag voor en na haar dood

26-01-2008
Door Carel Peeters

Kunst moet altijd boven het persoonlijke uitstijgen, vond Susan Sontag. Toen ze in 1978 haar essay over ziekte Illness as Metaphor schreef, wisten alleen mensen in haar naaste omgeving dat ze zelf in 1975 borstkanker had gehad. Twintig jaar later kreeg ze beenmergkanker, en ook daar hoorde je alleen indirect iets over. Hoe persoonlijk ook, Sontags essays waren nooit rechtstreeks autobiografisch. Ze was verknocht aan de moderne literatuur (Beckett, Canetti, Kafka, Barthes) waarin de verbeelding een cru­ciale rol speelde en de werkelijkheid werd omgesmeed tot het goud van de kunst: moderne alchemie.

Ze had weinig met realisme, en natuurlijk helemaal niets met plat realisme. Ze zou er dan ook van hebben opgekeken dat het platte realisme al enige tijd is teruggekeerd in de vorm van de ‘reality’: het negentiende-eeuwse realisme van Emile Zola, maar dan nog tien keer realistischer. Dit nieuwe realisme speelt zich...