Venmans houdt vast aan het geluk.

De Engelse jurist en filosoof Jeremy Bentham schreef een leerzaam hoofdstuk in de geschiedenis van de goede bedoelingen die verkeerd uitpakken toen hij in 1786 een modelgevangenis ontwierp die bekend zou worden als het ‘Pan­opticon’. De naam, ontleend aan de Griek­se woorden voor ‘alles’ en ‘zien’, zegt precies waarom het gaat: een ronde gevangenis met in het midden een toren waarin zich de bewakers bevinden. Die kunnen alles overzien, zonder zelf gezien te worden. De permanente inspectie van deze ‘panoptische machine’ zou voor de noodzakelijke deugdzaamheid zorgen. Bentham ging het nuttigheidsprincipe achter zijn idee doortrekken naar de hele samenleving. Hij bedacht een heel systeem om genot, pijn en geluk te meten. Dat deed hij niet op grond van kwaliteit, maar van kwantiteit. Neutraal berekenen werd een dwangmatige passie.

Bentham hield zo van beheersen en rekenen, dat hij inmiddels de vader van Big Brother wordt...