***** Vasili Grossman. Brieven aan mijn moeder. Balans, vertaling Froukje Slofstra, 53 p., € 6,95

door Aart van Zoest

Brieven

Uitgeverij Balans viert het vijfentwintigjarig bestaan met een jubileumuitgave met daarin de Nederlandse vertaling van twee brieven die Vasili Grossman schreef aan zijn moeder en nooit verstuurde. Ze zijn na zijn dood tussen andere papieren gevonden – hij wist haar adres niet. Toen hij ze schreef, de eerste in 1950, de andere in 1961, was de moeder ongetwijfeld al jarenlang dood. De Duitsers hadden in september 1941 in het Oekraïense stadje Berditsjev meer dan twintigduizend Joden uit het plaatselijke getto doodgeschoten. Grossmans geliefde moeder moet een van de slachtoffers zijn geweest die anoniem in een kuil werden gegooid. Na die brieven is ook het hoofdstuk ‘De laatste brief’ uit Grossmans meesterwerk Leven & lot afgedrukt. Daarin staat de uit het getto gesmokkelde afscheidsbrief van een moeder aan haar zoon, een fictieve tekst waarover inleider...