Wie is Tomas Tranströmer? Een online introductie op de Zweedse dichter. En de prijs.
Nederlands interview
Een Zweedse criticus noemde Tranströmer (die ook psycholoog was) zowel een arend als een mol. Want Tranströmer heeft als vanuit de lucht een alles overziende blik en tegelijkertijd rommelt en ondermijnt hij vanuit het onderaardse als een mol. Hans Kloos haalt de vergelijking aan in een interview dat in 1988 werd gepubliceerd in Bzzlletin (dat was een literair tijdschrift &#8211; een veel voorkomende publicatievorm in vroegere eeuwen). Het interview gaat mooi in op zijn poëzie.
vn.nl/transinterview
Essay van Bernlef
Lees de volgende zin: &#8216;Iets wil gezegd worden, maar de woorden gaan niet akkoord.&#8217; Pats! In één klap verwoordt Tranströmer de noodzaak van de poëzie, én de literatuur, en de beeldende kunst en muziek bovendien. Bernlef heeft het in 1982 tot titel gemaakt van een kort essay over Tranströmer, gepubliceerd in literair tijdschrift Raster.
vn.nl/transessay
Vertaalde gedichten
&#8216;Twee waarheden naderen elkaar. Eén komt van binnenuit, één van buitenaf/ en waar zij elkaar ontmoeten bestaat een kans jezelf te zien.&#8217; Mooie gedachten, mooie zinnen. Online zijn enkele gedichten van Tranströmer in vertaling van Bernlef te vinden.
vn.nl/transdicht
Kritiek op de Nobelprijs
Maar mocht u nu niet overtuigd zijn van Tranströmer, lees dan schrijver Tim Parks in The New York Review of Books. Prachtig relativeert hij de Nobelprijs voor Literatuur en bewijst tóch dat Tranströmer een ideale winnaar is.
In 1901 werd besloten een Nobelprijs voor de Literatuur te gaan uitreiken teneinde &#8216;de puurheid, kracht en het sublieme van de Zweedse taal&#8217; te promoten. De prijs werd uitgebreid naar de hele wereld, maar volgens Tim Parks kan één jury onmogelijk de gehele wereldliteratuur gelijkelijk beoordelen, ook als ze zich baseert op vertalingen (de toevallige vertalers dus) in pakweg Zweeds, Engels, Frans, Duits en Spaans.
Hij gelooft niet dat de hele jury de laatste roman van eerdere winnaar Elfriede Jelinek had gelezen. Nee, het meeste verstand heeft deze jury van die pure, krachtige en sublieme Zweedse taal, en dus&#8230; van Tomas Tranströmer.
vn.nl/transreview
Hemingway
Of luister gewoon naar de toespraak van Ernest Hemingway in 1954, toen hij de Nobelprijs ontving. Duurt maar twee minuten. Prachtig.
&#8216;I have spoken too long for a writer. A writer should write what he has to say and not speak it.&#8217;
vn.nl/hemingspeech
Geweigerd
En, tot slot: een mens kan natuurlijk altijd weigeren. Zoals Jean-Paul Sartre in 1964 deed. Ingekapseld te worden in de bourgeois samenleving? Monstrueux!
vn.nl/monstrueux

Gerelateerd