Michaël Zeeman was een even beheerste als wervelende aanwezigheid in de Nederlandse literatuur. Sweeping statements over de falende cultuur wisselde hij af met essays, reisreportages en kritieken over alle belangrijke schrijvers. Hij werd gevreesd en gekoesterd, maar hij werd gelezen.

De glorie van een zeemansleven

Het staat er tamelijk terloops aan het eind van de eerste pagina van Michaël Zeemans essay God zij met ons, maar het kan beter niet over het hoofd gezien worden als het er om gaat een enigszins scherp beeld te krijgen van Zeeman de lezer, criticus, polemist, essayist, Europeaan, wereldburger en liefhebber-in-alle-opzichten. In dit essay over de herleving van het geloof aan het eind van de twintigste eeuw en de opspelende residuen van zijn eigen geloof in het bijzonder, vertelt Zeeman dat hij in het domineesmilieu waarin hij opgroeide altijd werd afgehouden van ‘ongeveer alles wat er een beetje interessant uitzag’. Dat was ‘een kwelling voor mijn...