28-03-2009
Door Carel Peeters

Het is geen gewoon portret dat Jan van Scorel in 1529 van zijn vrouw Agatha van Schoonhoven maakte. Het is een liefdesverklaring. Hij schilderde het om iets vast te leggen dat hem dierbaar was: dit gezicht, deze ogen, deze glimlach. Helaas weten we weinig van haar af. Er moet wel iets bijzonders tussen hen zijn geweest, want Scorel was, naast schilder, ingenieur, musicus en dichter, ook kanunnik van de Mariakerk in Utrecht, een soort geestelijke dus. Hij werd niet verondersteld getrouwd te zijn of met een vrouw te leven. Toch deed hij dat, zoals hij wel meer deed wat niet gebruikelijk was. Ze kregen bovendien zes kinderen, vier zonen en twee dochters. Scorel (geboren in 1495) overleed in 1562, maar Agatha komt al in zijn eerste testament van 1537 voor als enige erfgenaam.

Het moet ook de eerste keer in de geschiedenis van de schilderkunst zijn geweest dat iemand op een portret zo onbevangen mocht glimlachen en zo onschuldig schalks uit haar ooghoeken...