<div class="lead">De politica die Europa opschudt</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>D66-europarlementariër Marietje Schaake (33) neemt het op tegen de buitenlandvertegenwoordiger van de EU. </p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Catherine Ashton moet zich gaan voorbereiden op zware tijden. Marietje Schaake is van plan om de positie van de Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Unie ter discussie te gaan stellen. &#8216;Beschamend slecht,&#8217; noemt de drieëndertigjarige D66-Europarlementariër de wijze waarop Ashton haar functie vervult. Met veel bombarie werd die twee jaar geleden gepresenteerd als hét gezicht van de Unie, de &#8216;Europese Hillary Clinton&#8217;, die de stem van de vereende lidstaten op het wereldtoneel zou vertolken. Jammerlijk mislukt, vindt Schaake, die binnen de liberale fractie in het Europees Parlement &#8216;buitenland&#8217; in haar portefeuille heeft.</p>
<p>&#8216;Meestal heeft een commissaris een plan,&#8217; vertelt ze in een cafeetje tegenover het Parlementsgebouw in Brussel. &#8216;Ashton niet. Geen richting, geen idee. Ze herhaalt telkens wat ze belangrijk vindt, iets met mensenrechten of zo, maar ze brengt het alsof niet zij, maar iemand anders degene is die het uit moet voeren. Over ICT en mensenrechten in het Midden-Oosten komt er niet meer uit dan &#8220;Facebookgeneration&#8221;, of zo&#8217;n ander modern woord. Nul inhoudelijkheid. Nul relevantie. Wat er in Syrië gebeurt heeft helemaal niets met Facebook te maken. Dat niveau is beledigend, voor de mensen in Damascus én voor de Europese Unie. We móéten zoeken naar een alternatief. Deze functie is essentieel voor de toekomst van Europa en moet gered worden van iemand met zo&#8217;n gebrek aan competenties, anders hebben we er generaties lang last van´.&#8217;Marietje Schaake is nu tweeënhalf jaar actief in de politiek en het is een understatement om te zeggen dat ze haar draai heeft gevonden. De ene dag zit ze live op de Franse televisie te praten over Syrië, de volgende dag geeft ze PowNews een fijn quoteje over de beslissing van een Nederlandse rechter dat twee internetproviders The Pirate Bay moeten blokkeren. Ze staat geregeld op de website van CNN, ze schrijft artikelen voor The Huffington Post. Met grote regelmaat duikt haar naam op in een ANP-bericht, over een veelheid aan onderwerpen: het onderzoek naar Libië van de Mensenrechtenraad; het afsluiten van het internet in Egypte; Iran en het Internationaal Gerechtshof. &#8216;Op een gegeven moment zie je in verschillende landen dezelfde mechanismen terugkomen,&#8217; legt ze uit. &#8216;De manieren waarop autoritaire regimes de ruimte van mensen beperken lijken verdacht veel op elkaar, of je nu in Nigeria of in Iran kijkt. Ik heb geleerd die patronen te herkennen en weet nu welk assortiment aan instrumenten de EU in handen heeft; waar onze macht ligt en waar niet.&#8217;</p>
<p><b>In elkaar geslagen</b><br />De reden dat Catherine Ashton zich serieus zorgen moet gaan maken is omdat Schaake de laatste tijd in het Europees Parlement nogal vaak haar zin krijgt. Op haar initiatief komt er een Europees miljoenenfonds beschikbaar om de vrijheid op internet wereldwijd te promoten. De Raad van Ministers besloot recent tot een Europees exportverbod van afluistertechnologie naar Syrië, een onderwerp dat zíj op de Europese agenda zette. En vorige week werd zij benoemd als voorzitter van een parlementair onderzoek naar de rol die internet moet spelen binnen het Europees beleid. &#8216;Je hoort vaak dat het allemaal flauwekul is wat wij hier doen, bureaucratisch, niet relevant,&#8217; vertelt ze. &#8216;Nou, laat ik een voorbeeld geven: in de tweede maand dat ik hier zat werd er een resolutie van mij aangenomen over twee activisten in Azerbeidzjan die in elkaar waren geslagen en gevangen waren gezet. Ik kreeg honderden dankmails, waarvan één van een vriendin van de jongens die schreef: dit is precies wat we nodig hebben, Azerbeidzjan wil handelsbetrekkingen met Europa, dus Europa is een van de weinige partijen die druk uit kan oefenen. In Azerbeidzjan leidde die resolutie tot een nationale discussie over mensenrechten en Europa. Dan denk ik: dit maakt wel uit. Of neem het exportverbod van afluistertechnologie naar Syrië. Europa kán dat gewoon bepalen. Zaken als militaire interventie, een olieboycot, een VN-mandaat, dat is allemaal veel complexer. Dit was een haalbare kaart en helpt de mensen in Syrië zonder dat het echt controversieel is.&#8217; </p>
<p>De Wall Street Journal noemde Marietje Schaake &#8216;Europe&#8217;s most wired politician&#8217;, de politica die internet het best begrijpt. Waar bijna al haar collega-politici internet zien als een middel om een boodschap te verkopen, is het voor Schaake een onmisbaar element om politiek te bedrijven. &#8216;Voorafgaand aan dat debatprogramma op de Franse televisie deed ik een aankondiging op Twitter,&#8217; zegt de jonge parlementariër. &#8216;Ik kreeg direct een reactie van een Syrische activist. Die bel ik op, daar luister ik naar. Online komt er veel informatie naar me toe. Ik probeer zoveel mogelijk voorbij de krantenkoppen, denktanks en spindoctors te kijken. Ik ontmoet zo geregeld mensen die ik nooit officieel in het parlementsgebouw kan ontvangen omdat het hun in levensgevaar brengt. Dan ga ik een boek met ze kopen of rij een stukje met de trein.&#8217; De technologische kennisachterstand van haar Brusselse collega&#8217;s is voor Schaake wel een reden tot zorg: het maakt hen bevattelijk voor lobby&#8217;s. Schaake: &#8216;Als je weinig verstand van iets hebt maar je weet wel dat het belangrijk is en je vindt dat je er iets van moet vinden &#8211; en dit bespeur ik bij veel collega&#8217;s &#8211; dan kan een hapklaar brokje lobby heel aantrekkelijk klinken.&#8217; Om die reden schoolt Schaake haar collega&#8217;s bij in sessies onder de titel &#8216;Nerds in the Parlement&#8217;, waar hackers en techneuten de europarlementariërs elementaire kennis bijbrengen.</p>
<p><b>Onconventionele voorstellen</b><br />Jong, knap, mediageniek, populair. D66-voorman Alexander Pechtold zou wel gek zijn als hij bij de volgende Nederlandse verkiezingen geen beroep doet op Marietje Schaake. &#8216;Daar ben ik helemaal niet mee bezig,&#8217; zegt ze als een volleerd politicus. &#8216;Dat zien we allemaal wel als het zover is.&#8217; Want er is in Brussel nog héél veel om voor te strijden, vertelt ze. &#8216;We zijn als Europa naar binnen gekeerd. Op dit moment gaat het hier vooral over of een Duitser meer betaalt dan een Nederlander en of we Griekenland nog meer moeten steunen. Natuurlijk komt dat ook door de eurocrisis, dat is begrijpelijk. Maar het gevaar is dat we het grote plaatje uit het oog verliezen. We leven in een verbonden wereld met een aantal grote spelers die in een moordende concurrentie zijn verwikkeld. Om politieke macht, om talent, om economische invloed. Europa moet zich als een wereldspeler gaan gedragen, anders verliezen we die strijd. En daarvoor heb je een sterke vertegenwoordiger naar buiten toe nodig met een sterk verhaal die de verschillende lidstaten allemaal met zich meekrijgt.&#8217;</p>
<p>En dan zijn we weer aanbeland bij Catherine Ashton, die dat volgens Schaake dus allemaal niet heeft. Hoe wil ze Ashtons vertrek voor elkaar krijgen? Formeel kan het parlement een eurocommissaris niet wegsturen. &#8216;Waar een wil is, is een wet,&#8217; zegt ze met een lichte glimlach. Dan, weer fanatiek: &#8216;Ik kan onconventionele voorstellen doen. Binnenkort zit zij op half term. Dat lijkt me een goed moment om haar functioneren te evalueren. En wie weet kan er wel een wissel plaatsvinden binnen de Commissie? Als je iets wilt veranderen, dan kan dat heus wel.&#8217;</p>
</p></div>
<figure id="post-57887 media-57887" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2012/01/bbf2aeb5-834a-4d9a-b7ec-87152d85ecc9_Veeneman-MarietjeSchaake_preview1.jpg" alt="Foto: Sander Veeneman" /><figcaption>Foto: Sander Veeneman</figcaption></figure>
