Hij vindt dat het marktdenken alles overheerst – ook de politiek. Dus maakte Marcel van Dam een film over de achterblijvers, de ‘onrendabelen’. En schreef hij een boek over het verloren ideaal van de sociaal-democratie. ‘Ik zoek soms contact, maar ik krijg geen antwoord.’

‘Schrijf het allemaal maar eens op,’ zei Joop den Uyl.
‘Het was in de nadagen van het kabinet-Van Agt/Den Uyl, in 1982. Den Uyl dacht dat we in een conjuncturele crisis zaten. Ik was ervan overtuigd dat we ook een ingrijpende culturele verandering doormaakten en dat de verzorgingsstaat daarop moest worden afgestemd. “Schrijf het maar op,” zei Joop. Het was zijn manier om te zeggen dat hij het eigenlijk allemaal onzin vond. En hij dacht waarschijnlijk: daar hoor ik nooit meer iets van. De tijd slijt ieder voornemen.’

Maar nu ligt hier ‘Niemands land – biografie van een ideaal’, een verhaal dat min of meer in die jaren begint. Het motto is: ‘Kon ik wat woede is maar in zijn deugd begrijpen en er natuur...