Wat moet het heerlijk zijn om nog steeds ongeremd te geloven in de Europese samenwerking als oplossing van alle problemen. Europarlementariër Sophie in ’t Veld liet er een fraai staaltje van zien, toen ze afgelopen week in De Telegraaf stelde dat we in Nederland ‘rustiger kunnen slapen’ als Albanië toetreedt tot de Europese Unie.

‘Wíl Europa eigenlijk nog aan politiek doen?’, vroeg de links-liberale politica zich retorisch af. ‘Of zijn we tevreden als speelbal van andere machten om ons heen, van sterke mannen in Rusland en Turkije tot anonieme krachten als de georganiseerde misdaad en ongecontroleerde migratie rond onze gedeelde grenzen? Daar gaat het openen van toetredingsgesprekken met Albanië en Noord-Macedonië in feite over: versterken we onze positie in de wereld, op een wijze die zich heeft bewezen de afgelopen jaren, of laten we het allemaal maar gebeuren?’

Het klinkt misschien mooi, op het eerste gehoor: de Europese Unie die aan machtspolitiek durft te doen, die de zuidelijke Balkan geen speeltje laat zijn van Erdogan en Poetin, die haar verantwoordelijkheid in de wereld durft te nemen.

De vriendenkliek van Orbán

Maar wat Sophie in ’t Veld er niet bij vermeldde, is dat Albanië volgens Transparency International één van de meest corrupte landen van Europa is, dat de Nederlandse overheid al in 2016 moest besluiten illegale Albanezen groepsgewijs uit te zetten omdat ze ten onrechte aanspraak probeerden te maken op asiel – waarmee de asielprocedure voor echte vluchtelingen verstopt dreigde te raken – en dat de Albanese maffia de afgelopen jaren ook in Nederland met een snelle opmars bezig is, ongehinderd door een visumplicht: die werd in 2010 door de Europese Unie afgeschaft – met steun van D66. Intussen is de Europese Unie nog steeds niet in staat gebleken een gemeenschappelijk migratiebeleid van de grond te krijgen, en gebruikt de Hongaarse premier Viktor Orbán de Europese miljardensubsidies om zijn vriendenkliek te subsidiëren, de vrije pers in Hongarije aan banden te leggen en het Europese migratiebeleid te blokkeren.

Als er één les te trekken is uit het Europese project van de afgelopen decennia, is het wel dat de Europese eenwording te snel is gegaan.

Geen wonder dat verdere uitbreiding van de Europese Unie volgens de laatste Eurobarometer door bijna de helft van de Europeanen niet wordt gesteund. Zo onverstandig is het dus ook niet dat Nederland zich samen met Frankrijk en Denemarken verzet tegen een meerderheid van Europese lidstaten die zo snel mogelijk toetredingsonderhandelingen met Albanië wil starten: laat Europa eerst de huidige problemen aanpakken voor er nieuwe worden geïmporteerd.

Massale onvrede

Als er één les te trekken is uit het Europese project van de afgelopen decennia, is het wel dat de Europese eenwording te snel is gegaan, met groeiend onbehagen onder de Europese bevolking tot gevolg. Voor de prominente Britse historicus Timothy Garton Ash, Europeaan van het eerste uur, was de massale onvrede over de Europese eenwording van de afgelopen jaren aanleiding om bij zichzelf te rade te gaan. In Vrij Nederland betoogde hij eerder dit jaar dat de opkomst van rechts-populistische partijen in vrijwel alle Europese landen voortkomt uit de angst voor migratie, maar ook uit frustratie door te snelle maatschappelijke verandering.

Lees ook'Het idee dat we Europa echt kunnen verlaten is complete onzin,' meent deze Britse historicus20 april 2019

‘Dat betekent niet dat de richting van progressieve pro-Europeanen zoals ik verkeerd was, in het streven naar een open samenleving en de eenwording van Europa, maar wel dat we langzamer en behoedzamer te werk hadden moeten gaan,’ stelde hij. ‘Het wás ook een grote fout om de binnengrenzen in het Schengengebied af te schaffen zonder de buitengrenzen van Europa zeker te stellen.’

Het is alsof het onbehagen over de Europese eenwording volledig aan Sophie in ’t Veld voorbij is gegaan.