<div class="wpg-element paragraph">
17-05-2008 Door Harm Ede Botje
Toe Zaw Latt van de Democratic Voice of Birma volgt de ontwikkelingen in zijn door een cycloon getroffen land op de voet. ‘De woede kan wellicht leiden tot opstand en verzet tegen het regime.’
Hilversum, Hemelvaartsdag. In een zaaltje van de media-organisatie Free Voice zitten hoofdredacteuren van kinderjournaals uit landen als Peru, Zambia en Indonesië bij elkaar. 
Onderwerp van gesprek: de Olympische Spelen in Peking. De redacties zullen allemaal een paar verslaggevers sturen om verhalen te maken over de Spelen én over China. Aan tafel zit ook Toe Zaw Latt, de bureauchef van de Democratic Voice of Birma. 
</div>
<div class="figure--left">
<figure id="post-107199 media-107199" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2008/05/df7f003b-e925-4d49-97a0-4d4d9ffb154e_voice21.jpg" alt="&lt;i&gt;Toe Zaw Latt&lt;/i&gt;" /><figcaption>Toe Zaw Latt</figcaption></figure>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
Hij is een beminnelijke man die af en toe wat zegt en vooral luistert. Hij kent de Chinezen uit eigen ervaring. Birma is immers de achtertuin van Beijing. Hoezeer de sinistere generaals in Rangoon hun bevolking ook onderdrukken, dwangarbeid opleggen of laten wegrotten in gevangenissen, China zorgt er met zijn veto&#8217;s voor dat ze nooit worden gekapitteld in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.
Zelf gaat Toe ook naar Beijing, op een Australisch paspoort. Hij is benieuwd of hij de grens wel over komt. In 1988 behoorde hij tot de groep studenten die in opstand kwamen tegen het regime. Niet veel later moest hij vluchten. Nu werkt hij vanuit buurland Thailand voor de Democratic Voice of Birma, dat radio- en televisie-uitzendingen verzorgt die via Noorwegen per satelliet en internet worden uitgezonden. Naar schatting tien miljoen mensen per week stemmen er op af.
De Democratic Voice of Birma is voor veel van Toes landgenoten de belangrijkste bron van informatie. De journalisten werken met gevaar voor eigen leven. Het regime treedt namelijk rücksichtslos op tegen &#8216;verraders&#8217; die zich kritisch durven uitlaten. Tijdens de laatste protesten in september werden tien DVB-verslaggevers opgepakt, de meesten zitten nog vast.
Hun collega&#8217;s maken nog steeds in het diepste geheim reportages, waarbij de camera in een opgerolde krant wordt meegevoerd. De opnamen worden het land uitgesmokkeld, in Thailand gemonteerd en naar Noorwegen gestuurd. Hoe krankzinnig de situatie in Birma is, blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat jongens en meisjes die voor het kinderjournaal geïnterviewd worden, maskers moeten dragen. Als zij herkenbaar zouden zijn, zou de geheime dienst ze onder druk kunnen zetten om zo de journalisten te traceren.
Wie had bij het afscheid op Hemelvaartsdag kunnen denken dat Toe een dag later in een achtbaan terecht zou komen. Zijn station is nu een van de belangrijkste bronnen van informatie over de gebeurtenissen in het door de cycloon verwoeste Birma. De Democratic Voice of Birma heeft een groot netwerk van verslaggevers in de getroffen gebieden. Op hun website <a href="https://english.dvb.no/photo1.php" onclick="this.target='_blank';" class="normal" title="https://english.dvb.no/photo1.php">www.dvb.no</a> staan foto&#8217;s en filmpjes met unieke ooggetuigenverslagen, die tot nu toe nog niet zijn doorgedrongen tot de Nederlandse televisie. Tussen al zijn werk door heeft Toe een half uurtje om Vrij Nederland vanaf zijn redactie in de Noord-Thaise stad Chiang Mai telefonisch te woord te staan.
Zijn er mensen vermist van jullie televisiestation? &#8216;Nee, gelukkig is iedereen nog in leven. Het huis van een van onze verslaggevers is wel verwoest door de cycloon.&#8217;
En uw familie? &#8216;Dat weet ik niet. Ik heb geen contact meer met mijn ouders, broers en zussen sinds ik Birma ben ontvlucht. Mijn vader is een overheidsfunctionaris en als hij contact met mij heeft, riskeert hij een gevangenisstraf van drie tot tien jaar. Ook kunnen mijn ouders dan hun huis worden uitgezet. Ze wonen in de hoofdstad Rangoon, die ook zwaar getroffen is. Ik hoop dat het goed met ze gaat.&#8217;
Wat is jullie schatting van het aantal doden? Er wordt nu al gesproken over honderdduizend of meer. &#8216;Onze verslaggevers sturen huiveringwekkende ooggetuigenverslagen. Complete dorpen zijn weggevaagd, steden zijn afgesneden van water en stroom. Het getal van drieëntwintigduizend dat de Birmese overheid nu verspreid, lijkt me veel te laag. Het regime geeft nooit echte cijfers, nu dus ook niet. Ze zeggen maar wat. Wij weten het ook niet. Het land is een grote chaos. Ook wij hebben het overzicht verloren.&#8217;
De junta in Rangoon laat nu wel Amerikaanse en andere voedseltransporten toe, maar geen buitenlandse hulpverleners. Waarom niet? &#8216;We zitten nu al dagen na de cycloon. Door de weigerachtige houding van de generaals sterven er dagelijks duizenden mensen die zonder water en eten zitten. Maar ik ben niet verbaasd. Het regime is altijd afkerig geweest van buitenlandse bemoeienis. Er bestaat een enorm wantrouwen tegenover buitenlanders, en dan vooral tegenover kritische westerlingen.&#8217;
Als de internationale gemeenschap toegang krijgt, met wie zouden ze dan moeten gaan samenwerken? &#8216;De mensen die echt goed werk doen op dit moment zijn de monniken. Zij helpen de bevolking met het opruimen, vangen gewonden op in hun tempels. Doordat monniken op straat rondlopen, bedenken potentiële rovers en plunderaars zich wel twee keer. Monniken genieten een groot respect. Ik zou als ik bij een internationale hulporganisatie werkte, gebruikmaken van het netwerk van boeddhistische tempels en kloosters.&#8217;
Hoe gaat het met Nobelprijswinnaar en oppositieleider Aung San Su Kyi? &#8216;Haar huis is beschadigd, maar zelf is haar niets overkomen. Ze staat nog steeds onder huisarrest.&#8217; In september vorig jaar was er een grote opstand tegen het regime. Zal er opnieuw onrust komen? &#8216;Birma is een tijdbom. Vergeet niet dat de opstand vorig jaar begon met protesten tegen de stijgende olie- en voedselprijzen. Door de cycloon is de regio waar rijst wordt verbouwd totaal verwoest. De prijzen zijn de afgelopen dagen de pan uit gerezen. Een bord rijst kostte tien eurocent en dat is nu al drie euro. En niet alleen rijst is onbetaalbaar geworden, ook schoon drinkwater wordt per liter verkocht.&#8217;
Weten de Birmezen dat het buitenland bereid is een grote hulpoperatie op te zetten, of krijgen ze dat niet te horen? &#8216;Mensen weten dat, en dat maakt ze ook zo kwaad. Stel je voor, je zit in een verwoeste stad, je hebt geen eten, geen drinken. De overheid laat je aan je lot over. En je hoort op de radio, die werkt op langzaam oprakende batterijen, via de BBC World Service dat de hele wereld je te hulp wil schieten, maar dat je regering dat niet wil. Dan word je woedend. En dat is wat nu gebeurt.&#8217;
Zal er een nieuwe georganiseerde opstand komen? &#8216;Het is nu nog te vroeg. Mensen zijn in shock en heel erg bang. Maar we hebben al berichten dat mensen in de straten van Rangoon hardop hun frustratie en woede uiten over het uitblijven van adequate hulp. Die woede kan wellicht leiden tot opstand en verzet tegen het regime.&#8217;
Tijdens de opstand in september waren er veel militairen op straat. Is dat nu ook zo? &#8216;Toen waren het leger en de geheime dienst echt overal om het volk onder controle te houden. Nu niet. De straten zijn verlaten. Je ziet ze alleen op televisie. Ze zijn dan even ergens op straat om te helpen met het opruimen van omgevallen bomen, maar dan verdwijnen ze onmiddellijk weer. Het is pure propaganda.&#8217;
 Harm Ede Botje is bestuurslid van Free Voice, dat de Democratic Voice of Birma financieel steunt.
</div>
<figure id="post-107199 media-107199" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2008/05/4b0c8325-d585-4f5c-a6ad-acad2f6321d1_titel_zieook1.gif" alt="" border=" /></figure>
<div class="wpg-element paragraph">
Democratic Voice of Birma is een Birmees televisiestation dat uitzendt vanuit Noorwegen. Op de site <a href="https://www.dvb.no" onclick="this.target='_blank';" class="normal" title="https://www.dvb.no">www.dvb.no</a> vindt u diverse video&#8217;s. 
</div>