<div class="wpg-element paragraph">
<p><b>VN-redacteur Sander Donkers herinnert zich de afgelopen weekend op Schiphol overleden soullegende: ‘You’re with the Burkes now.’ </b></p>
<p>Toen ik in juli 2002 naar Philadelphia vloog om Solomon Burke te interviewen, had ik daar niet al te hoge verwachtingen van. Goed, ik zou in elk geval een belangrijke naam kunnen afstrepen van mijn geheime lijstje nog-te-interviewen-soullegendes, en dat was natuurlijk mooi meegenomen. Maar de praktijk leerde dat zulke ontmoetingen meestal tegenvielen, en dat de legendes in kwestie helemaal geen trek hadden in een serieus gesprek. De obligate, ontwijkende antwoorden van Burke&#8217;s generatiegenoot Wilson Pickett, die ik kort daarvoor had gesproken, zaten nog vers in mijn geheugen.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Natuurlijk wist ik dat Burke een kleurrijke persoonlijkheid was die er talloze buitenissigheden op nahield. Maar of ik daar ook iets van te zien zou krijgen? The King of Rock &#038; Soul, al jaren een beetje in de vergetelheid geraakt, had een nieuw, succesvol album uit, Don&#8217;t Give Up On Me, en mede daarom had de gemeente van zijn geboortestad de dag van ons interview uitgeroepen tot &#8216;Solomon Burke Day&#8217;. Hij was in het zonnetje gezet door de burgemeester en stond op de voorpagina van de lokale kranten. &#8216;Koning Solomon komt thuis&#8217; stond er. En: &#8216;De troon is weer bezet&#8217;. Ik verwachtte een goedgeolied pr-netwerk dat hem af zou schermen, en had me al min of meer verzoend met een beleefd gesprekje van een minuut of twintig.<br />Zelden had ik het zo mis.</p>
<p>In een stampvol zaaltje van een chic restaurant in het centrum verwelkomde de enorme zanger mij met een grizzly beer-achtige omhelzing, die behoorlijk pijnlijk was, en bijzonder tegelijk. Terwijl hij met veel theater en uitbundigheid zijn entourage van familieleden, journalisten en notabelen aan het vermaken was, liet hij met een paar woorden en een blik van verstandhouding weten dat hij het zeer waardeerde dat ik helemaal voor hem uit Holland was gekomen. Dat was niet alleen oplettend, gezien de drukte om hem heen, het was ook gewoonweg aardig. En kom daar maar eens om, bij de meeste legendes. De volgende dag zou hij het nog eens herhalen. Hij was weliswaar vergeten om welk land het ook alweer ging &#8211; Burke was in Nederland nog lang niet zo bekend als hij tegenwoordig is &#8211; maar dat het ver weg was, zei hem genoeg.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph-quote">
<blockquote>
<p>&#8211; Zwetend als een bokser legde hij zonder aarzelen zijn enorme hand op de buik van mijn vriendin</p>
</blockquote>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Het was fascinerend om te zien hoe de zanger, die met volle teugen leek te genieten van de plotselinge golf aandacht, iedereen in zijn gezelschap de indruk wist te geven dat ze, hoe miniem ook, een persoonlijke band met hem hadden. Hij zág je, keek door niemand heen, en ook de meer verlegen types kregen hun moment. Zoals de hevig blozende journalist van de lokale krant, die werd getrakteerd op een ondertekend bierviltje waarop geschreven stond: &#8216;To the bank: give this man all my money&#8217;.</p>
<p><b>Dwergen en rozenblaadjes</b><br />Natuurlijk was het scheppen van gemeenschapszin een belangrijke reden waarom Solomon Burke sinds het einde van de jaren vijftig altijd zo&#8217;n hypnotiserende podiumpersoonlijkheid is geweest. Maar meer nog weerspiegelde die eigenschap zijn kwaliteiten als dominee, predikant‚ &#8216;bishop&#8217;, of hoe hij het zelf ook noemde. Burke, leider van een kerkgemeenschap die hij aanduidde als &#8216;the church of letting it all hang out&#8217;, bewaarde zijn magie niet voor het podium, zoals een goede dominee ook niet klaar is als de dienst is afgelopen. Er waren dan misschien niet altijd dwergen aanwezig om rozenblaadjes op zijn pad te strooien, zoals in de jaren zestig bij optredens weleens gebeurde, maar Burke stond eigenlijk altijd aan. Hij strooide permanent met anekdotes, grappen en preken. En als je door het waas van pathos dat soulmuziek nu eenmaal vaker aankleeft wist heen te kijken, dan zag je dat hij, hoe zijïg het ook mag klinken, in de eerste plaats warmte en liefde wilde verspreiden. Wat dat betreft is de recente, op het eerste gezicht zo onwaarschijnlijke samenwerking met De Dijk eigenlijk volkomen logisch. Huub van der Lubbe doet al bijna dertig jaar niets anders.</p>
<p><b>Cola en gebraden kip</b><br />Het werden twee merkwaardige dagen, daar in Philadelphia. Toen Burke de volgende middag, tijdens een optreden in een park, zijn hoed in de menigte van een paar duizend mensen wierp, landde het ding recht in mijn armen. Ik kon hem teruggeven bij het daaropvolgende interview. Of nou ja, inmiddels was me wel duidelijk geworden dat er met deze man geen sprake kon zijn van zoiets aards als een interview. Solomon Burke had iets veel beters te bieden: hij opende zonder enig voorbehoud zijn wereld voor een onbekende bezoeker. In feite werd ik uitgenodigd op een familiereünie. Zelf woonde Burke in Los Angeles, maar veel van zijn eenentwintig kinderen en drieënzestig kleinkinderen (&#8216;and still counting…&#8217;) kwamen uit Philly en omstreken. Zij waren zichtbaar onder de indruk van het eerbetoon dat de pater familias ten deel was gevallen &#8211; veel van hen waren helemaal niet zo op de hoogte van Burke&#8217;s muzikale erfenis.</p>
<p>Nu waren ze allemaal samengekomen, een stuk of veertig, vijftig Burkes, in een veel te kleine hotelkamer bij het vliegveld. Er was cola en gebraden kip, en ondanks de vele grappen die de ronde deden, was de stemming uiterst emotioneel. Misschien was het het weerzien, of het plotselinge succes van &#8216;daddy&#8217;, maar waarschijnlijk lag de oorzaak ook bij een gecompliceerd familieverleden waar een buitenstaander niets van snapt en niets mee te maken heeft. Maar intussen zat ik daar wél, op de bank, met een draaiende cassetterecorder. Ik stelde een paar halfbakken vragen en zat vervolgens te luisteren naar een man bij wie de tranen om de haverklap in kleine riviertjes over de wangen biggelden, en te kijken naar een familie die zich meermalen als één man snikkend bovenop hem stortte. Het was een waar spektakel. Telkens als ik uit piëteit probeerde me uit de voeten te maken, zwaaide Burke wild protesterend met zijn enorme armen. Waar of ik heenging, en of ik dat wel wilde laten: &#8216;You&#8217;re with the Burkes now.&#8217; Kip moest ik eten, graatmager ding dat ik was. Uiteindelijk belandde ik, wegens ruimtegebrek, onder een tafel waar ook een kleindochter van een jaar of tien zich had teruggetrokken. Zij veegde haar tranen weg, keek me glimlachend aan en zei: &#8216;Now look what you&#8217;ve done.&#8217; Toen kregen we de slappe lach.</p>
<p>Laat die avond stond ik buiten met het gevoel dat ik voor niets naar Philadelphia was gevlogen. Op niet één van mijn vragen had ik een antwoord gekregen, en het was nog maar de vraag of er überhaupt iets verstaanbaars op het bandje terecht was gekomen. Maar gek genoeg kon het me weinig schelen. Hoe ik het straks ter redactie uit zou leggen was van later zorg. Ik was met de Burkes geweest. Heel even had The King of Rock &#038; Soul, een van de allerbeste zangers die ik ooit heb gehoord, mij het gevoel gegeven dat ik er helemaal bijhoorde. En tja, het mag dan klinken als een liedje van Mieke Telkamp, maar het was niet anders: ik voelde een aangename, warme gloed door mijn lichaam trekken.</p>
<p><b>Honderd dollar</b><br />Twee maanden later deed Burke voor het eerst in lange tijd Amsterdam aan. Na afloop van het optreden in Paradiso liep ik met mijn hoogzwangere vriendin naar hem toe. Even een handje geven &#8211; al had ik inmiddels beter moeten weten. Burke was achter het podium blijven staan omdat hij de smalle trap naar de kleedkamer niet af kon. Met een handdoek om zijn nek, zwetend als een bokser, legde hij zonder aarzeling zijn enorme hand op haar buik en sprak: &#8216;This child… is blessed.&#8217; Daarna drukte hij een propje in haar hand, &#8216;for the little one&#8217;, dat bij latere inspectie honderd dollar bleek te zijn.</p>
<p>Acht jaar later zit dat briefje met het concertkaartje nog altijd in mijn dochters spaarpot. Alle keren dat Burke sindsdien in Nederland optrad, was ze nog te jong, maar deze week zou ik haar meenemen om te kijken en luisteren naar die rare, dikke man die haar ooit zijn zegen gaf. Helemaal snappen doet ze dat niet. Want wij geloven toch niet in God? Op die vraag moet pap het antwoord schuldig blijven. Hij had er eerlijk gezegd op gehoopt dat het een heel klein beetje duidelijk zou worden als ze Solomon Burke in levenden lijve had horen zingen.</p>
</p></div>


Gerelateerd