<div class="lead">
In Nederland spreekt niemand nog Frans. De Fransen zien ons überhaupt nooit staan. Het Institut Français aan de Amsterdamse Vijzelgracht staat dan ook op het punt te verdwijnen. Sacrebleu! Kan een petitie het Frans in Amsterdam redden?
</div>
Keep the French Institute of Amsterdam alive!, staat boven <a href="https://www.change.org/p/french-ministry-of-foreign-affairs-keep-the-french-institute-of-amsterdam-alive?recruiter=521239010&amp;utm_source=share_for_starters&amp;utm_medium=copyLink" target="_blank">de petitie</a> die sinds begin april 3515 keer is ondertekend. Een steunbetuiging in het Engels voor een met opheffing bedreigd instituut dat de Franse taal en cultuur verspreidt.
Dat illustreert het probleem tussen de Fransen en de Hollanders, zeggen Rudi Wester, oud-directeur van het (al langer opgeheven) Institut Neerlandais in Parijs en NRC-criticus Margot Dijkgraaf, voormalig medewerkster van het Institut Français aan de Amsterdamse Vijzelgracht. ‘Niemand spreekt nog Frans,’ zegt Wester. ‘Juist daarom zou het rampzalig zijn als het instituut zoals is aangekondigd op 30 juni voorgoed de deuren zou sluiten.’
<q class="pull-left">Het zou niet alleen een schande zijn maar ook een belediging voor Nederland.</q>
‘Het belang van het Frans en van Frankrijk in Nederland is al jaren tanende,’ zegt Dijkgraaf. ‘Als het Institut uit Amsterdam verdwijnt, zal dat effect alleen nog maar versterken. Dat is evident.’ Rudi Wester is het met haar eens. ‘De belangstelling voor de Franse taal en cultuur holt met rasse schreden achteruit. Het zou niet alleen een schande zijn maar ook een belediging voor Nederland als het Amsterdamse Institut Français zou worden opgeheven.’ Ze begrijpt dat bezuinigingen soms noodzakelijk zijn, maar waarom moet van de 143 Franse instituten nu juist de Amsterdamse vestiging dicht? ‘Er zijn er vier in Indonesië en vier in Japan, is eentje in Amsterdam dan echt teveel gevraagd?’
Het is de reden dat Wester en Dijkgraaf afgelopen dinsdag hun naam zetten onder een <a href="http://www.lemonde.fr/idees/article/2016/05/10/la-maison-descartes-d-amsterdam-propriete-de-la-france-ne-doit-pas-etre-sacrifiee_4916779_3232.html" target="_blank">gepeperde oproep</a> aan het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken in het Franse dagblad Le Monde. Het Institut Français, dat al sinds 1933 in Amsterdam is gevestigd, moet absoluut blijven bestaan, is de strekking van de noodkreet die is opgesteld door oud-directeuren van het instituut, en dat behalve door Wester en Dijkgraaf mede is ondertekend door schrijvers als Adriaan van Dis, Fouad Laroui en Philippe Claudel. ‘In 1966 zorgde schrijver en politicus André Malraux, de toenmalige Minister van Cultuur, er hoogstpersoonlijk voor dat het voormalige Walenweeshuis aan de Vijzelgracht werd aangekocht,’ noteren de opstellers. ‘Er wordt aan de Vijzelgracht 2A dus al sinds 1683 Frans gesproken, dat mag niet eindigen in 2016.’
Maison Descartes moet open blijven om het Franse culturele, wetenschappelijke en economische netwerk in Nederland te onderhouden en uit te breiden, betogen de opstellers van het artikel in Le Monde. Maar Rudi Wester betwijfelt of de wil er wel is bij de Franse regering. ‘Ze zien Nederland überhaupt nooit staan. En de strijd rond de Rembrandts heeft de relatie nog verslechterd.&#8217; Dat het pand van vierduizend vierkante meter met veel achterstallig onderhoud te duur is, is volgens haar nog geen reden om het voormalige Maison Descartes helemaal te sluiten. De activiteiten kunnen heel goed worden voortgezet op een goedkopere locatie. ‘Er is destijds nog een lobby geweest om het metrostation van de Noord-Zuidlijn voor de deur “Maison Descartes” te dopen,’ zegt Margot Dijkgraaf. ‘Achteraf is het misschien maar goed dat dat niet is doorgegaan.’ Nadat nog een tijd lang is gepleit voor “station Ramses Shaffy” stappen we straks gewoon heel Hollands uit de metro op Station Vijzelgracht (VZG). &#8216;En daar is geen woord Frans bij.’