De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde bestaat 250 jaar en blikt in vijfentwintig korte essays terug op belangwekkende boeken. Achteraf blijkt De lotgevallen van Klaasje Zevenster alsnog zeer de moeite waard.

Dat Amsterdam, Den Haag, Leiden en Rotterdam straten heeft die genoemd zijn naar Isaäc da Costa, de schrijver van het strijdschrift Bezwaren tegen den geest der eeuw (1823), moeten we maar voor lief nemen, maar dat hij ook recht zou hebben op een standbeeld, ontgaat mij. Da Costa was een conservatieve idioot. Hij zag overal ‘verkeerdheid’, ‘verdorvenheid’ en ‘afschuwelijkheid der heersende denkwijze’. ‘Temt die noodlottige vrijheid van drukpers,’ bezwoer hij zijn lezers. Door die drukpers kon je ‘kwade beginselen’ oneindig verspreiden. ‘Zaden van boosheid’ zouden zomaar in het wild kunnen opschieten. Hij verdedigde de predestinatieleer. De wereld was verdeeld in verdoemden en gelukzaligen die het heil van God deelachtig waren geworden. Hij was...