<div class="lead">Carel Peeters over de &#8216;hyperconnectiviteit&#8217; van de wereld, en hoe Lionel Shriver omgaat met haar introverte beroep als schrijfster en haar extraverte optredens voor haar nieuwe roman.</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Met het opduiken van het woord ‘hyperconnectiviteit’ is de grens wel bereikt: meer dan hyper kan men niet met elkaar verbonden zijn. </p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Mensen zijn niet meer alleen hun lichaam met hun ogen, oren en mond om mee te communiceren, maar ook hun moderne extra’s aan telefoon, e-mail, sms, Twitter en Facebook. De mens is geen politiek dier, zoals Aristoteles ooit dacht, maar een applicatie, een middel om op elk moment van de dag, overal met anderen in verbinding te kunnen staan. De biologen beweren graag dat de mens een sociaal dier is. Ze krijgen gelijk, niet omdat de menselijke biologie louter sociaal van aard zou zijn, maar omdat de digitale revolutie ze tot sociale dieren maakt met de ‘sociale media’. Wat mensen aan sociaals in zich hebben wordt vergroot, aangewakkerd, opgesweept, aangesproken en gepamperd door apparaatjes die andere mensen dichterbij brengen en verre werelden naar je toe halen. En door computers die hele boeken onzichtbaar door de lucht kunnen laten vliegen.</p>
<p>Door die ‘hyperconnectiviteit’ ontstaat een van die ‘wendingen’ in de samenleving die zich van tijd tot tijd voordoen wanneer er sprake is van een ophoping van samenhangende verschijnselen: zoals er van een <i>Genetic Turn</i> werd gesproken toen het DNA was ontcijferd, zoals er werd gesproken van een <i>Linguistic Turn</i> toen de aandacht in de filosofie zich ging richten op de rol van de taal, zo kan nu gesproken worden van de <i>Extravert Turn</i> nu alles en iedereen is ingesteld om voortdurend op de buitenwereld gericht te zijn. We leven in een extraverte wereld. Wie niet voortdurend in contact staat met anderen, leeft minder. </p>
</p></div>
<div class="wpg-element streamer">
<blockquote>
<p>Wie niet voortdurend in contact staat met anderen, leeft minder</p>
</blockquote>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Voor mensen met een introvert beroep ontstaat hier een probleem. Die moeten meedoen, of ze willen of niet, op straffe van niet van deze tijd bevonden te worden. We weten al van de Amerikaanse schrijver Jonathan Franzen dat hij zijn introverte beroep als schrijver probeert te beschermen door de computer waarop hij zijn romans schrijft niet aan te sluiten op internet. Dat is een paardenmiddel, maar zou hij dat niet doen, dan zat hij op elk moment dat hij even niet verder kan met de roman op internet of in zijn e-mail te kijken. Met alle gevolgen van dien: fataal afgeleid worden, het contact verliezen met de voortgang van het verhaal. </p>
<p>Dit gaat over het veilig stellen van de ongestoorde ruimte om te schrijven, niet gestoord door de middelen van de hyperconnectiviteit. Lionel Shriver, de Amerikaanse schrijfster van <i>We need to talk about Kevin</i> en <i>Big Brother</i>, heeft hier ook mee te maken. Zij vraagt zich in <i>The New Republic</i> af waar schrijvers die enig succes hebben nog de tijd vandaan halen om hun romans te schrijven. Met hun introverte beroep moeten ze tegenwoordig zo veel extravert optreden dat het schrijven van boeken er bijna bij inschiet: ‘writing the books themselves gets fit in here and there, like making time for taking out the trash before bed’. </p>
</p></div>
<div class="image center"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2013/10/bd6dea08-812d-4978-acff-037ff11138e0_lionelshriver2.jpg" width="546" height="348"alt="Big Brother en We need to talk about Kevin, door Lionel Shriver. " border="0" /></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Shriver geeft in haar artikel (‘<a href="https://How to succeed as an Author: Give Up on Writing. The rancid smell of 21st century literary succes" class="normal" title="How to succeed as an Author: Give Up on Writing. The rancid smell of 21st century literary succes">How to succeed as an Author: Give Up on Writing. The rancid smell of 21st century literary succes</a>’) een zwartgallig overzicht van de ‘kolonisatie’ van haar agenda door optredens voor haar nieuwe roman <i>Big Brother</i>. Weken achtereen reist ze vanuit Londen waar ze woont naar Birmingham, Cheltenham, Amsterdam, Newcastle, Cambridge, Wapping en naar Bali, nog afgezien van wat er gaat komen als <i>Big Brother</i> (een roman over een man van 200 kilo) in Canada, Australië, Nieuw Zeeland en Amerika (waar ze in de zomer woont) verschijnt. </p>
<p>‘Ik heb op een perverse manier heimwee naar de tijd dat ik commercieel een mislukking was, toen mijn aandacht nog puur was en het schrijven van boeken nog leuk, ook al werden ze niet gelezen.’ Het leven dat Shriver nu, na het verschijnen van <i>Big Brother</i>, voor zich ziet beantwoordt in geen enkele opzicht aan de voorstelling die zich ze ervan maakte toen ze zeven jaar was en zei schrijfster te willen worden. Ze huivert bij de gedachte aan de interviews waarin ze zich onvermijdelijk zal moeten herhalen (‘repeating yourself ad nauseam’). Nog afgezien van de vragen over haar persoonlijke leven, waar ze het in onbewaakte ogenblikken wel eens over heeft gehad en waar ze nu steeds weer opnieuw over wordt doorgezaagd (dat ze staand schrijft, dat ze weinig eet, en pas s’ avonds laat, elke dag vele kilometers hard loopt). </p>
<p>Shriver weet zelf wel dat ze ook een geluksvogel is door het succes van haar zevende boek. Maar dat lost haar probleem niet op dat ze een groot deel van haar bestaan dingen moet doen waar ze geen zin in heeft – en dat allemaal omdat ze als schrijver verondersteld wordt net als iedereen een sociaal dier te zijn, al is ze daar niet voor in de wieg gelegd. ‘Laat me met rust’, verzucht ze in een van die interviews.</p>
</p></div>


Carel Peeters

Gerelateerd