Door de veiligheidsmaatregelen die genomen worden tegen een mogelijke terroristische aanval, ontstaat een permanente uitzonderingstoestand. Wat doet dat in ons binnenste, vraagt een psychiater zich af in het boek Het verlangen naar oorlog.

Men was indertijd zo sceptisch over Francis Fukuyama’s boek Het einde van de geschiedenis en de laatste mens omdat hij beweerde dat de westerse liberale democratie universeel zou worden. Dat was de best denkbare vorm van bestuur: ideologische conflicten en oorlogen zouden tot het verleden behoren. Dat dit niet is uitgekomen hadden Einstein en Freud hem kunnen voorspellen. Die kwamen in een briefwisseling in het begin van de jaren dertig allebei al tot de conclusie dat in mensen een behoefte leeft om te haten en te vernietigen, ook onder betrekkelijk vreedzame omstandigheden.

Dat werd nog eens geïllustreerd in een van de beste boeken van vorig jaar, Ewoud Kiefts Oorlogsenthousiasme. Europa 1900-1918. In het bijzonder schrijvers waren in 1914...