‘Het boek bevat veel waarheden waar ik graag mijn hele leven onkundig van had willen blijven als ik ze niet tegen was gekomen.’ Dit schreef een vriendin van Madame de Sablé nadat ze de Maximes van La Rochefoucauld had gelezen, een boek dat in 1664 was verschenen en voortgekomen was uit discussies aan de hand van kernachtige observaties (‘maximes’) die plaatshadden in de salon van Mme de Sablé in Parijs.

Een maxime is een essay van twee, drie, hooguit vier regels. Het moet worden onderscheiden van het aforisme en het epigram: dat zijn allebei, in vergelijking met het maxime, frivoliteiten, strikjes zonder pakjes. Het maxime heeft inhoud, substantie, bevat een gecondenseerde waarheid of de sterke suggestie ervan. Het koketteert niet zoals het aforisme, het doet niet vernuftig als het epigram. Het is een wonder van economie omdat het, om het met de Amerikaanse essayist Joseph Epstein te zeggen, de bedoeling heeft ‘to say more by saying less’.

De vriendin van Mme de...