De moeilijkheid met het woord ‘romantisch’ is dat je altijd moet uitleggen wat je bedoelt als het je niet gaat om zwoel kaarslicht en romantische liefde. Van ‘romantisch’ bestaat een dagelijkse en een historische versie. De dagelijkse, zwoele versie is onderdeel van het gewone spraakgebruik geworden en losgezongen van de historische. In de historische betekenis van ‘romantisch’ gaat het om de periode vanaf ongeveer 1790 waarin gebroken werd met het denken van de achttiende-eeuwse Verlichting en het daarvoor kenmerkende rationalisme. Als reactie daarop legde de Romantiek, grofweg, de nadruk op het gevoel. Het geloof en het gevoel spraken de romantici meer aan dan het onderzoekende oog en het vergrootglas van de Verlichting.

Het is een hardnekkige mythe dat tijdens de Verlichting het gevoel en de verbeelding geen kans kregen (de componist Schubert noemde de Verlichting in zijn dagboek ‘dat lelijke skelet zonder vlees en bloed’), maar het is natuurlijk goed te...