onze adjunct-hoofdredacteur heeft een bijzondere fascinatie. Toen ik begon met deze rubriek overlegden we de eerste paar afleveringen en stemden we de onderwerpen af – je moet elkaar toch een beetje aftasten. Eerst opperde hij het verdekt, tussen een waslijst aan andere culinaire onderwerpen. Maar het onderwerp bleef zo nu en dan de kop opsteken in onze communicatie.
En terwijl hij zich steeds minder bemoeit met mijn onderwerpkeuze, veranderde zijn toon op dit specifieke punt in de loop van de tijd van geheel vrijblijvend tot licht dwingend.
Ik citeer een e-mail van 9 oktober jongstleden: ‘Ik heb drie woorden voor je. Kap. Sa. Lon.’
Dit is de week waarin… Robert van de Griend ontmaskerd werd als liefhebber van kapsalon.
Iedereen heeft guilty pleasures. Zo heb ik tijdens mijn middelbareschooltijd elke permutatie (of combinatie, ik weet het verschil niet meer zo goed) van brood, kaas, chilisaus, salami, ansjovis, mango en tomaat onder het tosti-ijzer gehad. In donkerder jaren vond ik troost in een pot pindakaas (met stukjes) en een theelepeltje. Uiteraard heb ik ook mijn shoarmaperiode gekend. Maar kapsalon… Ik moet bekennen dat ik er zelfs nog nooit een had gegeten.
De kapsalon, of soms patatje kapsalon, is een aluminium bakje – zo eentje waar ze bij de traiteur zo’n wit kartonnen dekseltje in klemmen door de ronde hoekjes om te vouwen – met onderin een laag patat, gewoon van die dikke snackbarfriet. Daarop komt shoarmavlees, vaak met de keuze uit kip of lam. Die laag wordt bedekt met kaas, gewoon Hollandse geraspte kaas. Dat gaat dan in z’n geheel even onder de gril. Daarover gaat sla, vaak ijsberg, al dan niet aangevuld met tomaat en komkommer. En saus, knoflook en hete.
Kapsalon is geen verbastering van het Turkse woord kupçalön. Het is echt vernoemd naar een kapsalon, namelijk de Kaapverdische kapsalon Tati in Delfshaven, Rotterdam-West. Paul van de Laar weet er alles van, hij is directeur van Museum Rotterdam en hoogleraar urban history aan de Erasmus Universiteit, en hij doet een vergelijkend onderzoek naar migratiebewegingen in havensteden. Het verhaal gaat als volgt: Tati betrok zijn lunch elke middag van Turks eethuis El Aviva niet veel verderop aan de Schiedamseweg. Totdat Tati er op een middag genoeg van had en zei ‘verras mij, ik wil eens wat anders’. Bij El Aviva sloegen ze aan het experimenteren. Het resultaat viel goed in de smaak, ook bij de klanten van Tati. Die vroegen vervolgens bij het eethuis om, tsja, ‘dat van die kapsalon’, of kortweg ‘kapsalon’. Dat speelde zo’n tien jaar geleden. Ondertussen heeft de kapsalon Nederland veroverd.
Van de Griends fascinatie begint met de vraag ‘allesch-d’rop?’. Dat is het nieuwe ‘samballbij?’, zegt hij. Het staat symbool voor onze multiculturele samenleving. En daarbij: ‘Je hebt ook geen idee of het iets uitmaakt of je ja of nee zegt.’ Hij noemt het lekker-vies. Een beetje als horror. Of een auto-ongeluk. Je wil het niet zien, maar toch kijk je. ‘Het is de fascinatie voor de dingen die ons afstoten.’
Onder het motto ‘als je iets doet, moet je het goed doen’ neemt hij mij daarom mee naar snackbar Marja in Amsterdam-West, bij hem om de hoek. Die werd in 2009 door de Consumentenbond uitgeroepen tot ‘slechtste snackbar’ van Nederland vanwege het vieste frituurvet.
De lol van kapsalon zit ’m ook in de prestatie. Om die 1800 kilocalorieën (het totaal aan calorieën dat een volwassen vrouw per dag nodig heeft) te verslaan. ‘Het is een beetje living on the edge voor de burgerman. Papa gaat niet meer abseilen, maar hij eet één keer per maand kapsalon.’ Meer is fysiek niet mogelijk: ‘Als ik dit morgen weer zou moeten eten, zou ik het waarschijnlijk niet binnen houden.’
‘Je bent kapot hè, jongen,’ grijnst hij mij toe. Ik ben de uitdaging uiteraard aangegaan en probeer de laatste happen weg te spoelen met een rode Fernandes (dat schijnt erbij te horen).
‘Maar jij vindt dit dus ook echt lekker,’ pareer ik, terwijl ik demonstratief de doorweekte slappe friet met warme sla op mijn vork prik. Hij dacht altijd van wel, ‘maar nu we het zo analyseren, gaat de lol er snel vanaf,’ verzucht Van de Griend. Het valt hem opeens allemaal een stuk zwaarder. Het is in elk geval de laatste keer dat ik mee mag kapsalon eten.
Nee

De Alleseter