Ot van Daalen (32), directeur van de digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom
&#8216;Toen ik 11, 12 was, kwam ik in aanraking met computers. Ik vond de kracht ervan toen al inspirerend. Later, toen ik in de VS studeerde, werd ik me bewust van de schaduwzijde: de macht van de gebruiker is dezelfde als de macht van de overheid jou in kaart te brengen en te controleren. Terug in Nederland werd ik vrijwilliger bij Bits of Freedom. Ik realiseerde me dat je om echt impact te hebben verschillende kanten van de maatschappij moet kennen: ik besloot bewust om me in te zetten voor dingen waar ik niet noodzakelijkerwijs achter stond en werd advocaat bij De Brauw Blackstone. Het hol van de leeuw: ik heb in die 5½ jaar zaken gedaan die haaks staan op waar ik nu voor vecht. Nu werk ik in een team van drie mensen. Ik leerde snel dat ik niet alles zou winnen waarvoor ik strijd. Maar de verhouding tussen hoe groot we zijn en hoeveel impact we hebben, geeft moed. Laatst had de overheid het plan om met een zoekmachine al onze bankgegevens doorzoekbaar te maken. Wij vroegen daar aandacht voor, er kwam media-aandacht en het ministerie van Justitie schrapte het plan. Dat was duidelijk onze verdienste.
Het voelt wel eens alsof wij met zijn drieën tegen een overheid strijden waar duizenden mensen werken. Een overheid met veel verborgen agenda&#8217;s: voor de bewaarplicht van onze belgegevens is bijvoorbeeld geen andere verklaring dan dat de veiligheidsdiensten daar om vragen, maar dat wordt nooit gezegd. Een overheid die risico&#8217;s uit de samenleving wil bannen en daarmee verwachtingen schept die ze niet kan waarmaken. Die het gevoel heeft de controle te verliezen en als tegenreactie haar bevoegdheden en technologische infrastructuur uitbreidt. Het wordt steeds makkelijker om mensen te controleren en er worden steeds meer data van mensen in databanken gestopt; er wordt gelobbyd om websites zonder tussenkomst van een rechter van het internet te halen. Niet omdat die onrechtmatig zijn, maar omdat ze onwenselijk zijn.
Uiteindelijk moet onze stichting zichzelf overbodig maken. Maar de komende jaren wordt het alleen maar heftiger. We gaan een stortvloed aan repressie over ons heen krijgen. We zullen niet alle gevechten winnen, maar dat we er zijn, is al heel belangrijk.&#8217;
23 Dwarsdenkers
Met verhitte koppen stonden de redacteuren van Vrij Nederland de afgelopen weken tegenover elkaar. De bedoeling was een rijk gezelschap dwarsdenkers te presenteren die tegen de stroom in durven te roeien met riskante plannen. Vorig jaar maakte het Amerikaanse blad The Atlantic een special rondom negentien brave thinkers, die &#8216;vechten voor een ommekeer&#8217;. Wie in Nederland kan aanspraak maken op die titel? De kandidaten die door medewerkers werden aangedragen, leidden meteen tot heftige polemiek. &#8216;Ik zou het een onvergeeflijke fout vinden om principeloze sensatiezucht met moed te verwarren,&#8217; reageerde een collega op de suggestie van een ander. Zijn briesende verontwaardiging was volgens de aandrager precies de reden waarom die persoon een gedroomde kandidaat was. De dwarsdenkers hoeven immers niet in ons eigen ideologische straatje te passen of intellectuele hoogvliegers te zijn. Als het maar mensen zijn die de gebaande paden verlaten, lef tonen en zich inzetten voor verandering, of die ons nu bevalt of tegen de borst stuit. In deze special stellen we 23 dwarsdenkers voor. Van de CEO die zijn miljardenbedrijf radicaal vergroent tot de muzikant die op het hoogtepunt van zijn roem het roer omgooit. Van de advocaat die activist is geworden tot de wetenschapper die zijn ivoren toren heeft verlaten om malaria te bestrijden. Heeft u ook kandidaten? Mail ze naar redactie@vn.nl.
Onder redactie van Maurits Martijn en Tomas Vanheste

Gerelateerd