<div class="wpg-element paragraph">
<p>07-03-2009<br />Door Maurits Martijn</p>
</p></div>
<div class="figure--right">
<figure id="post-97305 media-97305" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2009/03/27117285-55a0-4131-89a8-b3e0036ac982_claesdevreese_1501.jpg" alt="" border=" /></figure>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Claes de Vreese (1974) is hoogleraar politieke communicatie aan de Universiteit van Amsterdam en directeur van The Amsterdam School of Communications Research. Hij is lid van de Jonge Akademie van de KNAW en ontving VENI- en VICI- beurzen van de NWO.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>&#8216;Wetenschappers gingen tot de Tweede Wereldoorlog uit van een enorme invloed van massamedia. Aan kranten, radio en televisie werd een grote macht toegedicht bij de vorming van de publieke opinie. Toen in 1948 uit onderzoek rond de Amerikaanse verkiezingen bleek dat maar weinig kiezers van mening veranderden door campagnes en berichtgeving, werd dit beeld bijgesteld en gingen onderzoekers uit van minimal effects. </p>
<p>Maar ook dat beeld is de afgelopen decennia veranderd. Door het gebrek aan grote ideologieën en stevige politieke verbanden is er weer meer ruimte voor een grote invloed van de media op de vorming van de publieke opinie. Media vormen nu de belangrijkste schakel tussen de politiek en de burger. Nieuwsberichtgeving over politiek is erg belangrijk voor veranderingen in opinie en electoraal gedrag. Veel kiezers zullen hun keus mede laten bepalen door berichtgeving.</p>
<p>Maar dat gaat ook veranderen. Het medialandschap zal blijven evolueren en mensen zullen in toenemende mate hun eigen informatiedieet samenstellen. Je kunt nu al op nieuwssites je voorkeuren en interessen aangeven en dat zal steeds meer de regel worden. De drijvende krachten van deze verandering zijn economische belangen, technologie en digitalisering. Alledrie zorgen ze ervoor dat steeds meer mensen makkelijker toegang hebben tot feiten en opinies; er is voor elk wat wils. De invloed van massamedia op publieke opinie wordt daarmee minder.</p>
<p>Nu wordt, ondanks minder journaalkijkers en dalende krantenoplagen, iedere &#8220;nieuwsconsument&#8221; nog geconfronteerd met onverwacht nieuws, nieuwe perspectieven en andere meningen dan de eigen. Als de nieuwsconsument zijn nieuws steeds meer zelf selecteert en samenstelt, vermindert de kans om onverwacht in aanraking te komen met onbekende feiten en meningen. Je kunt er dan bijvoorbeeld voor kiezen om politiek nieuws te vermijden. Of consumenten kiezen inhoud die voornamelijk een bevestiging is van hun al bestaande interesse en mening. Ik voorzie op die manier een versplintering; kleinere cellen van de publieke opinie, rond bepaalde onderwerpen, zoals immigratie.</p>
<p>Je zag het al in de blogosphere in de Verenigde Staten tijdens de presidentsverkiezingen van 2008. Er waren feitelijk twee nieuwssferen naast elkaar ontstaan: Als Republikein kon je naar FOX-nieuws kijken, op de radio Russ Limbaugh luisteren, Republikeinse blogs lezen en daardoor helemaal niet in aanraking komen met Democratische standpunten. Een volledig zelfstandig publieke sfeer: een totaal andere dan die van een Democraat.</p>
<p>De afgelopen eeuw waren de massamedia de brug in de relatie tussen de overheid en de burger. Dat wordt minder, en dat maakt de overheid, de politieke partijen en politici minder afhankelijk van de media als verbinding naar de burger. Je zou kunnen zeggen dat we terug zijn bij de situatie van vóór de opkomst van de massamedia, een situatie die gekenmerkt wordt door meer rechtstreekse communicatie tussen burger en politiek. Ook hier leveren de afgelopen Amerikaanse verkiezingen een mooi voorbeeld: Obama schakelde in zijn campagne de media uit en communiceerde direct met zijn achterban. Minder afhankelijk zijn van media en journalistiek; welke politicus wil dat nou niet? </p>
</p></div>
