<div class="lead">
In januari gaf hij nog aan ‘te zullen doorgaan omdat de klootzakken niet mogen winnen,’ maar Charlie Hebdo-redacteur Pelloux stopt bij het tijdschrift. Na zijn collega Luz, werd de erfenis van de aanslag ook voor hem te zwaar.
</div>
Het was vrijdagmiddag 9 januari en columnist Patrick Pelloux en tekenaar Luz (Renald Luzier) vielen elkaar in de armen. Het was de bijzonder emotionele eerste redactievergadering van Charlie Hebdo na de aanslag, in een geïmproviseerde ruimte bovenin de zwaarbewaakte voormalige parkeergarage waar de redactie van Libération zetelt. Twaalf van hun vrienden en collega’s, onder wie hoofdredacteur Stéphane Charbonnier, waren twee dagen eerder in koelen bloede vermoord door twee mede-Parijzenaars, de jonge dertigers Chérif en Saïd Kouachi.
Op woensdagochtend was de wekelijkse redactievergadering van het satirische tijdschrift. De Nederlandse tekenaar Willem was daar nooit bij, zijn afkeer van vergaderen redde zijn leven. Toen ik hem die woensdag belde om te horen of hij veilig was, moest ik hem het rampzalige nieuws vertellen. Hij zat in de trein van Bretagne naar Parijs om zijn wekelijkse tekening bij hoofdredacteur Charbonnier af te leveren en wist nog van niets. Dat Luz en Patrick Pelloux overleefden, was een groter wonder. Tekenaar Luz kwam een halfuur te laat op de redactievergadering omdat hij zich die 7de januari, zijn verjaardag, had verslapen. Hij was nog net op tijd om de moordenaars van zijn vrienden te zien wegvluchten. Eerste hulp-arts Pelloux was niet bij de moordpartij, een spoedgeval kreeg voorrang en dat redde hem het leven.
Op die eerste vergadering na de aanslag waren Willem, Luz en Pelloux er alle drie bij. Willem beperkte zich als altijd tot zwijgen en schetsen. Columnist Pelloux stond geflankeerd door Gérard Biard (‘hoofdredacteur tekst’) en ondersteund door advocaat Richard Malka kort de pers te woord. Het was Luz die in de dagen daarna de ‘Alles is vergeven’-cover tekende van het nummer van Charlie Hebdo dat de redactie er met de moed der wanhoop uitperste: ‘Het was niet de voorpagina die de wereld wilde dat we zouden tekenen. Het was ónze voorpagina.’ De vele miljoenen die binnen stroomden dankzij de gigantische oplage van vijf miljoen van dat nummer en de schenkingen van in totaal vierenhalf miljoen euro van onder andere Google zorgden voor verdeeldheid tussen de uitgedunde redactie en de aandeelhouders van het blad.
<q class="pull-left">Het werd te zwaar, zei Luz. ‘Ik ben niet langer Charlie Hebdo, maar ik ben voor altijd Charlie.’</q>
Daarbij kwamen de dreiging van nieuwe aanslagen en de voortdurende bewaking van de redacteuren. Nadat hij al eerder had gezegd dat hij nooit meer een profeet zou tekenen, kondigde Luz in mei aan dat hij per september helemaal zou stoppen. ‘Elk nummer is een marteling. Ik ben uitgeput van de slapeloze nachten waarin ik me lig af te vragen hoe mijn doodgeschoten collega’s een onderwerp zouden aanpakken.’ Het werd te zwaar, zei Luz. ‘Ik ben niet langer Charlie Hebdo, maar ik ben voor altijd Charlie.’
Inmiddels is de redactie van het blad weer eens verhuisd naar een nieuwe, geheim gehouden locatie. En nu heeft ook Patrick Pelloux, die in januari nog zei ‘te zullen doorgaan omdat de klootzakken niet mogen winnen,’ een paar dagen geleden tegenover een studentenwebsite – juist daar, omdat hij de &#8216;gewone&#8217; media een gebrek aan respect voor Charlie Hebdo verweet – aangekondigd dat hij gaat stoppen bij het tijdschrift. ‘Anderen zullen het blad voortzetten, ik blijf Charlie Hebdo in hart en nieren maar je moet weten wanneer je een bladzijde moet omslaan.’

Mischa Cohen

Gerelateerd