De literaire kritiek slaat terug

Nog maar een paar maanden geleden vertelde een hoogleraar in de Neder­landse letterkunde aan een kunstzinnig gezelschap dat de vraag die hem als literatuurwetenschapper op feestjes en in het café verreweg het meest gesteld wordt, is ‘of de boeken van auteur X, Y of Z wel tot de literatuur gerekend kunnen worden’. Vanuit zijn vakmatige achtergrond, zei de hoogleraar, ‘heb ik eigenlijk alleen maar ontwijkende antwoorden. Ik kan wel vertellen waarom die vraag uitgaat van een achterhaald idee van literariteit, maar ik heb geen set van gedeelde waarden tot mijn beschikking om zelfs maar het begin van een echt antwoord op te baseren’.

Dat nu achterhaalde idee van ‘literariteit’ (jargon voor ‘wat iets tot literatuur maakt’) hield in dat je literatuur kon herkennen door te letten op stijl, originaliteit, diepgang, gelaagdheid, compositie en thematiek. Volgens die hoogleraar doen deze criteria niet meer ter zake omdat die afkomstig zijn van ‘deskundigen en...