Les van de kleine prins
Zeventig jaar geleden verscheen voor het eerst Le Petit Prince, het sprookje van de Franse schrijver en vliegenier Antoine de Saint-Exupéry over het jongetje dat in de woestijn een gestrande piloot ontmoet en hem vertelt over de kleine planeet waarop hij woont en de andere planeten die hij bezoekt. Hoe komt het dat van dit wat springerige en wazige verhaal inmiddels zo’n tachtig miljoen exemplaren zijn gedrukt in meer dan honderd talen?
De verklaring voor dit sprookjesachtige getal is dat De kleine prins een aantal even argeloze als diepe wijsheden bevat. Ze zijn afkomstig van een door de schrijver zelf getekend charmant uitziend klein jongetje. Bovendien houdt het verhaaltje de volwassenen die het aan kinderen voorlezen een reeks hardnekkige zonden en zwakheden voor. Het is een paardje van Troje. Het is een sprookje over het recidivistische slechte gedrag van volwassenen: dat ze doen alsof ze serieus aan het werk zijn, dat ze zich niet echt voor anderen interesseren, dat ze alleen maar in het groot denken en het kleine verwaarlozen, dat ze altijd iets anders willen en nooit tevreden zijn met wat ze hebben, dat ze het gezag aanbidden en altijd maar aan het tellen zijn.
Wanneer het prinsje een vos ontmoet, krijgen de volwassen voorlezers een ‘geheim’ te horen om over na te denken: ‘alleen met het hart kun je goed zien,’ zegt de vos, ‘het wezenlijke is voor de ogen onzichtbaar.’ Volwasse­nen, zegt het prinsje, begrijpen nooit iets uit zichzelf, ze moeten het onder hun neus gewreven krijgen, wil iets tot hen doordringen. Hij ontmoet een echte zakenman die maar blijft doortellen, ook als ze in gesprek zijn. Het zijn de eeuwige zonden van de volwassenen die hier subtiel voor gek staan.
Stel, stel dat dit inmiddels alomtegenwoordige sprookje in handen komt van de zestien economen die op de lijst staan van de vijfenzestig ‘World Thinkers 2013’ opgesteld door het Engelse tijdschrift Prospect. Zestien economen is veel op vijfenzestig, terwijl het tegelijk deze volwassenen zijn over wie de kleine prins argeloos zou kunnen zeggen dat ze de halve wereld in het verderf hebben gestort, eraan hebben meegeholpen dat miljoenen levenslustige jongeren niet kunnen doen waar ze goed in zijn omdat ze geen werk hebben. Wat denkt de econoom die De kleine prins aan zijn zoontje voorleest, wetend dat hij op de lijst van World Thinkers 2013 staat? Tenslotte is dit brave, prikkelende, door tachtig miljoen volwassenen gekochte sprookje daarvoor bedoeld: dat volwassen economen en politici de argeloze wijsheden van de kleine prins tot zich laten doordringen. Als zij het niet tot zich nemen, wie dan?
Op de lijst van de World Thinkers 2013 staan vier filosofen (Martha Nussbaum, Michael Sandel, Roberto Unger en Fernando Savater). Die weten wel dat je alleen met je hart goed kunt zien. Ook de vijf schrijvers (Hilary Mantel, Zadie Smith, David Grossman, Andrew Solomon en Arundhati Roy) zijn daar wel van op de hoogte. En Robert Silvers natuurlijk, de hoofdredacteur van The New York Review of Books, die er ook op staat. De zestien wereldeconomen staan ondertussen met de kleine prins aan hun hand bij de put van de wereldeconomie waarin het kalf verdronken is. Het is als een tekening van De Saint-Exupéry.
Carel Peeters’ literaire kroniek verschijnt maandag en vrijdag om 15.00 uur op www.vn.nl/boeken

Gerelateerd