Friedrich Nietzsche vond dat verschillende religies de natuur en de aarde slecht behandelden. Maar is hij ook een filosoof die gebruikt kan worden voor ‘ecologische bewustwording’?

Er zit enige ironie in het feit dat de precaire gezondheid van de aarde door de roofbouw die op haar gepleegd wordt, leidt tot een nieuwe verbondenheid tussen mensen. Het beroemde ‘bezield verband’ dat tussen mensen zou hebben bestaan en dat verdwenen zou zijn, kan er zomaar door terug komen: door de klimaatverandering zitten we zitten allemaal in hetzelfde schuitje, misschien de een iets meer dan de ander. Wie niet in een bovennatuurlijke macht (zoals God) gelooft heeft geen morele autoriteit boven zich die zegt wat we moeten doen of hoe we ons moeten gedragen – daar zijn we inmiddels zelf mans genoeg voor.

De aarde heeft ook geen bovennatuurlijke macht boven zich. Ze is een soevereine, seculiere macht die zelf bepaalt wat haar toestand is: ze heeft stormen, regenwouden, eindige...