Cosmetische psychiatrie

Weinig landen hebben zo’n hoge dichtheid aan psychologen en psychiaters als Nederland. De omvang van de vaderlandse geestelijke gezondheidszorg vertienvoudigde in de twintigste eeuw. In de overtuiging dat geestelijke sores behandelbaar zijn, zochten Nederlanders steeds vaker psychische hulp. De keerzijde van dit geloof in de maakbaarheid van het individu is dat de tolerantie voor afwijkingen afnam. Daardoor groeide het aantal afvallers en verdiepte de kloof tussen psychiatrische patiënten en de samenleving zich.

Deze conclusies trekken de cultuurhistorici Marijke Gijswijt-Hofstra en Harry Oosterhuis in Verward van geest en ander ongerief. Tien jaar werkten ze aan hun alomvattende geschiedenis van de geestelijke gezondheidszorg. In drie banden van samen ruim vijftienhonderd pagina’s schetsen ze het hele landschap van de Nederlandse zorg voor de ziel tussen 1870 en 2005. Wie in die periode een gestage opmars van menselijkheid en wetenschappelijk inzicht...