<div class="lead">
Politiek is ideeën recyclen. De vorige keer dat de PvdA in een kabinet zat, wilde Wouter Bos Nederland moderniseren. Het mocht best wat creatiever en dynamischer, een beetje zoals in Amerika.
</div>
Vlak voor de verkiezingen van 2006 had hij in een zaal vol economen zijn visie op de toekomst van de verzorgingsstaat ontvouwd. De Nederlanders moesten langer doorwerken, rijke AOW’ers konden best belasting over hun uitkering betalen. Studenten moesten geld lenen om hun studie te bekostigen in plaats van hun hand op te houden bij de overheid. Het ontslagrecht kon soepeler.
<q class="pull-left">De samenleving moest haar zelfvertrouwen heroveren. Daarvoor was onder meer een andere benadering van het migratievraagstuk nodig. Amerika deed het beter dan wij.</q>
Rond die tijd publiceerde Bos ook het boek Dit land kan zoveel beter. De samenleving, die somber en onzeker was geworden, moest haar zelfvertrouwen heroveren. Daarvoor was onder meer een andere benadering van het migratievraagstuk nodig. Amerika deed het beter dan wij, signaleerde de socialistenleider. In het land van The Big Apple en The Sunshine State kregen immigranten een tijdelijk visum. Als ze niet aan het werk kwamen, moesten ze na verloop van tijd het land weer uit. Alleen wie zich op de arbeidsmarkt wist te handhaven, kwam in aanmerking voor een permanente verblijfsvergunning, de door vele Mexicanen en Haïtianen begeerde Green Card. Nederland kon daar een voorbeeld aan nemen. Dan trok je talentvolle high potentials aan in plaats van losers die meteen een beroep op de bijstand deden.
Wouter Bos was zijn tijd ver vooruit. Zijn bejaardenbelasting viel slecht bij bemiddelde senioren en politieke rivaal het CDA. ‘Met Bos ben je de klos,’ schamperden de christendemocraten.
Het migratiedebat werd op dat moment gedomineerd door rechts-populisten als Rita Verdonk en Geert Wilders. De grenzen moesten gewoon worden gesloten, ook voor creatievelingen die de handen uit de mouwen wilden steken. Met zijn pleidooi voor een Green Card-systeem sprak Bos voor dovemansoren. Het thema verdween weer even snel van de politieke agenda als het er op was gekomen.
De PvdA verloor de verkiezingen, Bos werd vicepremier onder Jan Peter Balkenende en trok zich in 2010 terug uit de actieve politiek. Toen hij tweeëneenhalf jaar later tijdelijk naar Den Haag terugkeerde om Rutte en Samsom als kabinetsinformateur bij te staan, bleek de tijd rijp voor hervormingen als verhoging van de AOW-leeftijd en afschaffing van de hypotheekrenteaftrek. Maar tegenover de migranten werd een strenge toon aangeslagen. Samsom kreeg zijn kinderpardon, maar wel in ruil voor strafbaarstelling van illegaal verblijf in Nederland, een lang gekoesterde VVD-wens. Over een Green Card-systeem om talentvolle arbeidsmigranten aan te trekken werd in het regeerakkoord ‘Bruggen slaan’ met geen woord gerept.
Nu ligt dat opeens anders, als gevolg van de vluchtelingencrisis op de Middellandse Zee. Diederik Samsom, die in de zomer van de aardbodem leek verdwenen, sprak zich in NRC Handelsblad uit voor een radicale hervorming van het migratiebeleid. Europa moet gezamenlijk vluchtelingen gaan opvangen om Griekenland en Italië te ontlasten. Kansrijke Irakezen, Syriërs en Somaliërs moeten de mogelijkheid krijgen legaal werk te zoeken in een van de landen van de Europese Unie, desnoods tijdelijk.
Het is dezelfde ‘Green Card-benadering’ waar Bos in 2006 al voor pleitte, zonder dat het een vervolg kreeg. Nu maar hopen dat het dit keer bij de PvdA niet bij ketelmuziek blijft.