Blokkadechocolade

Misschien komt het door mijn jeugd onder de rook van de Bensdorpfabriek dat ik niet veel geef om chocolade. De uitstoot van gebrande cacao ruikt naar ouwe sokken. Wij, schoolkinderen uit de buurt, werden royaal rondgeleid, daar hadden we geen gouden wikkel voor nodig. We mochten ons ongans eten en deden dat ook. Ik ben benieuwd hoeveel van mijn klasgenootjes nog misselijk worden bij de herinnering.

Andersom kan ook. Moesja, mijn schoon-grootmoeder bij wie ik jarenlang in huis heb gewoond, was al sinds de Tweede Wereldoorlog op zoek naar chocolade die net zo lekker smaakte als het halve reepje dat ze in de winter van 1941 kreeg toegestopt. Haar baas had een oogje op haar. Hoe hij de hand op die chocola had weten te leggen, wist ze niet. Ze hadden honderd dagen van de blokkade van Leningrad overleefd en er stonden hun nog achthonderd te wachten. De bibliotheek waar ze werkten, bleef dienstdoen zonder licht of warmte. Of Moesja, mannenhaatster, iets terug heeft...