Niet alleen voor Nederland werd het in Hannover gisteren een nederlaag.

Zelden was er zo naar een voorspelde nederlaag op Duitsland uitgekeken. Want als voetbal normaal oorlog is, dan moesten de Vriendschappelijke Oefeninterlands gisteravond een dwingende uitzondering zijn. Vreedzame spek en bonen, waaraan het hele continent zich even kon optrekken. Al val je ons, homo ludens, aan in ons hart, wij spelen door, moest het signaal zijn.

Niet alleen voor Nederland werd het een nederlaag. Als dit een oefenduel was, was wel duidelijk dat we we niet door kunnen naar het echte werk. De gezichtsuitdrukking van ministers Schippers en Hennis, inmiddels alweer op weg naar het vliegveld, spraken boekdelen. Een combinatie van angst, teleurstelling en verontwaardiging. Symbolischer kon de verloren wedstrijd met de terreur niet zijn. Dat de bom nep bleek maakte het maar een klein beetje minder erg.

In Londen, ondertussen, klonk La Marseillaise – dat toch niet de meest vreedzame thematiek...