Tijd van leven

Wat betekent tijd voor u?

‘Tijd vind ik een wonder. Het is de vierde dimensie van het heelal. Je kunt een stap naar links of naar rechts doen, naar voren of naar achteren, en je kunt wat op en neer springen. Je gevoel zegt: verder kan ik geen kant meer op. Maar dat kan wel: je kunt een stukje naar voren of naar achteren in de tijd. Dat heeft een geweldige betekenis, want die vierdimensionale ruimte is geen onzichtbaar papier waarop ons heelal is getekend, maar zo tastbaar als baksteen en cement.’

Vindt u tijd dus heel gewoon?

‘Helemaal niet. De echte eigenschappen van de tijd kloppen nauwelijks met je dagelijkse ervaring. Zo zie je een bewegende klok langzamer tikken dan dezelfde klok die naast je stilstaat. Echt vreemd. De snelheid van het licht is altijd dezelfde, hoe je ook beweegt. Daarvan uitgaande, bewees Einstein dat tijd relatief is omdat de lichtsnelheid absoluut is.’

Wat is het vreemdste aan de tijd?

‘Dat je in de tijd net zo heen-en-weer kunt als in de...