Een schrijver en een historicus, van origine buitenlanders, buigen zich over de eigenaardigheden van hun gastland en zijn inwoners. Wat is er nog Nederlands aan Nederland?

‘Het spijt me,’ zegt José Rentes de Carvalho, ‘maar in mijn ogen zijn Nederlanders niets veranderd.’ Hij verontschuldigt zich nog een keer – ‘het spijt me’ – maar iets anders kan hij er niet van maken.

Dat doet pijn. De Portugees-Nederlandse schrijver is per slot van rekening de meest eloquente beschimper van onze volksaard. Dertig jaar geleden al weer publiceerde hij Waar die andere God woont, een geestig en liefdevol ‘scheldschrift’ waarin hij de zuinigheid, vergaderdrift, middelmatigheid, bedaardheid, regelzucht, lompheid, kuddegeest, zendingsdrift, wansmaak en saaiheid van de Hollander hekelde. En dat is allemaal dus nog precies hetzelfde.

Als je afgaat op het debat dat woedt over de vaderlandse identiteit zou je juist zeggen dat Nederland de afgelopen decennia zo sterk is veranderd...