<div class="lead">Alexander Rinnooy Kan is voormalig SER-voorzitter. Onlangs is hij benoemd tot universiteitshoogleraar economie en bedrijfskunde aan de UvA.</div>
<div class="wpg-element paragraph">
Waar wilt u meer tijd doorbrengen? ‘Met mijn nieuwe functie ben ik ook aan een nieuw leven in Amsterdam begonnen.
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
Ik zou er graag willen wonen en gebruik tijdelijk het appartement van mijn zoon – hij zit vanwege een MBA in het buitenland – om te kijken of het leven hier mij bevalt. Vlak na mijn studie wiskunde heb ik een paar jaar in Amsterdam gewoond, en de stad lonkt nu weer. Er is zo veel interessants aan cultuur te beleven op zo’n kleine oppervlakte, ik vind het een feest! Dat betekent wel dat mijn vrouw en ik onze tijd nu moeten verdelen tussen het appartement in Amsterdam, waar ik veel ben, en ons huis in Aerdenhout, waar zij de meeste tijd doorbrengt.’
Waar blijft uw tijd? ‘Bijna al mijn tijd gaat naar mijn werk en neven-activiteiten. Ik ben onder meer voorzitter van de raad van toezicht van debatcentrum De Balie, het Concertgebouw en het filmmuseum EYE ; erg leuk, maar ook tijdrovend. Ik heb het als hoogleraar drukker dan ooit. Als voorzitter van de SER werd ik volledig door mijn agenda gedicteerd, maar werd mij ook veel werk uit handen genomen. Zo had ik een eigen auto met chauffeur, een onvoorstelbare luxe die tegelijkertijd een enorme productiviteitssprong mogelijk maakte. Nu reis ik met de fiets of de trein en heb ik meer uren nodig om hetzelfde te doen als ik deed. Het mag van mij allemaal wel wat rustiger, al heb ik enige tijdsdruk ook nodig. Een mooi inzicht vind ik de Wet van Parkinson: work expands so as to fill the time available for its completion. Wat je moet doen, neemt precies zo veel tijd in beslag als je hebt.’
Wat zou u doen met een zee van tijd? ‘Als ik meer tijd had, dan zou ik meer willen reflecteren en mij in de mysteries van het leven willen verdiepen, zoals religie en kunst. Ik kom uit een remonstrants milieu, maar heb het lang achter me gelaten, tot ik een paar jaar geleden een religieuze bijeenkomst van Huub Oosterhuis in Amsterdam bijwoonde. Zijn muziek maakte, in combinatie met de tekst, zeer intense gevoelens van verdriet en verlangen in mij los die ik helemaal niet kon plaatsen. Het was een vreemde confrontatie, maar het werkte bevrijdend. Kunst, poëzie, literatuur, kan dat ook: emoties raken waar ik mij niet eens bewust van ben. Gelukkig, want emoties moeten geen restpost in de begroting worden. Ik ben van plan de diensten van Oosterhuis vaker te bezoeken als ik straks wellicht fulltime in Amsterdam woon.’
Hoe was uw kindertijd? ‘Mijn kindertijd stond in het teken van presteren. Mijn vaders familie is enorm getekend door de Tweede Wereldoorlog. Zijn broer is door de Duitsers gefusilleerd, zelf dook hij met zijn oudste zusje onder; kinderen van Joodse ouders. Toen hun moeder na het overlijden van haar man hertrouwde met een niet-Joodse man, werd zij daardoor beschermd, maar haar kinderen niet. Dit alles heeft mijn vader getekend en ook enorm doorgewerkt op zijn eerste naoorlogse kind: dat was ik. Mijn vader stuurde mij het leven in met de opdracht: maak een mooi nieuw begin, doe iets met je talent. Dat is een last, maar wel een die je vooruit stuwt in het leven. Diezelfde boodschap kreeg ik overigens ook – op positieve wijze – mee van mijn twee grootmoeders. De Nederlandse kwam uit de diamantwerkersbeweging, mijn Engelse grootmoeder was een van de eerste leden van de Labour Party in Engeland. Zij drukten hun stempel van sociale gerechtigheid op me, een belangrijk thema bij de SER. Je krijgt kansen en talenten en die moet je inzetten voor de maatschappij.’
Hadden uw ouders genoeg tijd voor u? ‘Mijn moeder wel, zij had alle tijd voor haar kinderen. Zij was zelf aandacht tekortgekomen bij haar moeder en had zich voorgenomen het anders te doen. Mijn vader was zo’n naoorlogse wederopbouwer, hij had nauwelijks tijd voor mij. Dat zeg ik ook een beetje op gezag van mijn moeder die toen ik klein was aan mij merkte dat ik hem miste. Hij werkte als ambtenaar bij het ministerie van Financiën en had daar een meer dan volle dagtaak aan. Wat ik moeilijker vond, was dat hij heel duidelijke voorwaarden stelde aan zijn affectie voor mij. Ik moest presteren, en als ik mijn doelen bereikt had, formuleerde hij vervolgprestaties. Dat vond ik onaangenaam. Het was, zeker in mijn geval, niet nodig geweest om die druk zo op te voeren.’
Heeft u genoeg tijd voor uw kinderen? ‘Nou, daar ben ik zeker niet helemaal in geslaagd, of eigenlijk helemaal niet. Ik heb wel geprobeerd geen druk op mijn drie kinderen uit te oefenen. Dat heb ik compleet willen vermijden, en volgens mij is het wel gelukt. Ik heb dus te weinig tijd voor ze gehad, maar hopelijk voldoende kwaliteit. Nu ik net als zij in Amsterdam woon, kan ik het een beetje goedmaken, toch?’
</div>

Gerelateerd