Toen deze zomer de gesprekken over een paars-groen kabinet stagneerden, vroeg informateur Jacques Wallage zijn collega Uri Rosenthal waar de VVD echt op uit was. ‘Eerst moet het beest worden getemd,’ luidde het antwoord. Het beest, dat was Wilders.

CDA’ers als Maxime Verhagen, Piet Hein Donner en Hans Hillen volgden dezelfde strategie als de liberalen: anderhalf miljoen boze kiezers kon je niet in de kou laten staan, de PVV moest verantwoordelijk worden gemaakt voor het regeringsbeleid, dan zou die partij vanzelf door de mand vallen. Natuurlijk zouden de christen-democraten van hun hart geen moordkuil maken: als Wilders de moslims stigmatiseerde, ging het CDA daar iets van zeggen.

Driekwart jaar later blijken de kaarten heel anders te liggen. Minister Gerd Leers van Immigratie en Asiel moest eerst op audiëntie bij Wilders voordat hij kon worden beëdigd.

Deze week was het de beurt aan staatssecretaris Henk Bleker van Landbouw om een knieval te maken. Tijdens een...