Zwartkijkers beweren, ook in Nederland: de geschiedenis herhaalt zich. Ze denken dan aan Geert Wilders en de inmiddels handgetelde 1,5 miljoen mensen die op hem stemden, en zien de jaren dertig herleven. Maar in zekere zin is dat nog een optimistische visie: de clou van de geschiedenis lijkt me nu juist dat zich telkens weer iets nieuws aandient, iets wat niemand nog had voorzien, laat staan dat er al effectieve tegenmaatregelen waren bedacht.

In Suriname lijkt de geschiedenis zich sneller te herhalen dan waar dan ook: de huidige president Bouterse, op 21 augustus beëdigd, is dezelfde persoon die in 1980 aan het hoofd stond van de sergeantencoup, en nu nog steeds geldt als hoofdverdachte van de decembermoorden (1982) en die in Moiwana (1986); hij is de man die de grondwet buiten werking stelde, de staat van beleg afkondigde en de Surinamers dwong te leven volgens een avondklok. Een avondklok in de tropen: die enige niet-zweterige uren werden de Surinamers ook nog ontnomen.