Vrij Nederland 21 juni 2014

je moet je voorstellen dat het onvoorstelbaar anders is gegaan. De allereerste Joden waren amper weggevoerd naar de kampen, die de nazi’s geen werkkampen noemden maar gewoon, bij hun werktitel: vernietigingskampen; de slachtoffers werden nog ouderwets met de hand vermoord, ik bedoel met geweren en kogels, waarna ze in massagraven tuimelden. Dat kostte dus kogels en mankracht; daarom kwam de gaskamer, een veel snellere en efficiëntere manier van uitroeiing. En tijdens die eerste, goed gelukte experimenten liet minister van Propaganda Goebbels meteen foto’s en filmpjes vervaardigen, die aan de hele wereld werden toegezonden. Daarop was te zien hoe modern en industrieel de Duitsers het Jodenprobleem aan het oplossen waren. Alle Europese krantenredacties werden nagebeld of ze wel kennis hadden genomen van dit nieuws en wellicht nog behoefte hadden aan meer of inzichtelijker materiaal. En omdat er nog geen Twitter bestond, waren alle telefonistes in...