Toen Shoah in in januari 1986 door de VPRO op de Nederlandse televisie zou worden uitgezonden, ging Vrij Nederland-redacteur Hugo Arlman naar een voorvertoning in de Verenigde Staten. Dit is zijn verslag dat op 4 januari 1986 in VN verscheen.

‘Het is niet te beschrijven. Nie­mand kan opnieuw vertellen wat er hier gebeurde. Ónmogelijk? Zelfs ik, hier, nu… Ik kan niet geloven dat ik hier ben, nu. Nee, ik geloof het gewoon niet. Het was altijd zo vredig hier. Altijd. Toen ze hier tweeduizend mensen — joden — per dag verbrandden, was het net zo vredig. Niemand schreeuwde. Iedereen deed zijn werk. Het was stil. Vredig. Net als nu.’ (Simon Srebnik — overlevende van het kamp Chelmo)

Hoorde hij schreeuwen achter zijn locomotief?
‘Natuurlijk, want de locomotief zat direct aan de wagens vast. Ze schreeuwden, ze vroegen om wa­ter. Het schreeuwen in de wagens het dichtst bij de locomotief kon je heel goed horen. Hij vond het af­grijselijk. De Duitsers gaven hem en de andere...