Verzameld

In deel III van zijn Verzameld Werk komen we Karel van het Reve op zijn sterkst en op zijn zwakst tegen. De nieuwe bundel opent met een hoogtepunt: Het geloof der kameraden (1969), zijn grondige en hoogst amusante analyse van de marxistische leer die hij zelf zo’n twintig jaar tevoren had afgezworen. Geen feller criticus dan een afvallige; op grond van in Leiden gegeven colleges fileert Van het Reve meedogenloos alle onhoudbare leerstukken, zoals de kwantiteit die ‘omslaat’ in de kwaliteit of de onderbouw die de bovenbouw bepaalt. Je moet je er als Reviaan bij neerleggen dat Van het Reve in een groot deel van de volgende zevenhonderd bladzijden telkens weer terugkomt op de gruwelijke misstanden in de dictatuur van het proletariaat.

Met name blijft hij zijn pijlen richten op de slappe vergoelijkende praatjes van nieuwlinkse jongeren als Ton Regtien en Han Lammers. Om te beginnen moet collega-slavist Marius Broekmeyer het ontgelden in Marius wil niet in Joegoslavië wonen,...