<div class="lead">
Diederik Samsom of Lodewijk Asscher als partijleider van de PvdA, dat vinden velen lood om oud ijzer. Maar Max van Weezel ziet een wezenlijk verschil: Asscher is veel meer de verdediger van normen en waarden en het sociaal-patriottisme.
</div>
Tweede Kamerleden die zich opwinden over de ‘Pleur op!’-uitspraak van premier Rutte zouden er goed aan doen het dubbelinterview te lezen dat de Volkskrant eind mei had met Rutte en zijn vicepremier Lodewijk Asscher. Het ging over moraliseren in de politiek.
Rutte: &#8216;Ik heb van Lodewijk geleerd wat vaker te zeggen wat ik echt vind. Ik heb altijd getwijfeld of een politicus zich moet uiten over zaken die niet direct op te lossen zijn met een wet. Als liberaal ben ik geneigd om daar terughoudend in te zijn. De samenleving moet z&#8217;n werk doen, maar tegelijkertijd zijn er veel onderwerpen waar je mag normeren, waarbij je mening als politicus relevant is. Dat doe ik nu veel meer. Dat is zijn invloed.’
Met andere woorden: toen de blijmoedige VVD’er bij Zomergasten de voor zijn doen ongebruikelijke uitspraak deed dat Turkse Nederlanders geen aanspraak op demonstratievrijheid konden maken als ze het recht op vrije meningsuiting van journalisten niet respecteerden, probeerde hij alleen maar de wijze lessen van zijn vicepremier in praktijk te brengen. Je moet niet bang zijn te normeren, had Asscher hem op het hart gedrukt.
Maar kennelijk schrok de vicepremier van de ruwe taal die op de tv opeens uit de mond van zijn overijverige leerling Mark Rutte kwam. Hij zou zelf de voorkeur aan andere formuleringen hebben gegeven, zei Asscher. Zoals ‘schaam je!’ of ‘ben je niet goed opgevoed?’ Dat neemt niet weg dat het de PvdA’er (en mogelijke lijsttrekker-kandidaat van zijn partij) was die achter het normen en waardenoffensief van het kabinet zat en niet de premier.
Kenners van Asscher weten dat hij van normeren houdt. Dat was al zo in zijn tijd als wethouder van Amsterdam. Daar hield hij schoolbesturen voor dat ze zich moesten schamen voor de tegenvallende prestaties van hun leerlingen (‘zou u uw eigen kinderen hier op school durven doen?’) en ging hij de confrontatie aan met de vrouwenhandelaren en gewetenloze pooiers op de Wallen. Zijn strijd tegen de gedwongen prostitutie leverde hem in 2012 nog de Oranje Boven-prijs van de SGP-jongeren op.
<a data-ga-category="embedded-article" data-ga-action="clicked" data-ga-label="" href="https://www.vn.nl/lodewijk-asscher-prinsjesdag/" class="article-embed article-embed--right">Lees ookLodewijk Asscher: 'Wie massazuiveringen en intimidatie billijkt, heeft niks bij de PvdA te zoeken'20 september 2016</a>Ook als minister van Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Integratie heeft de PvdA’er het moraliseren niet verleerd. Op de conferentie Global Progress die op 14 en 15 september in Montreal werd gehouden hield hij een indringend betoog over het opkomende rechtspopulisme. De sociaaldemocratie had de slachtoffers van de globalisering lelijk in de kou laten staan, zei Asscher in de Franstalige Canadese stad. Termen als solidariteit, tolerantie en vooruitgang waren daardoor ongeloofwaardig geworden. Immigranten moesten zich aanpassen aan westerse waarden als de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van godsdienst en de gelijke behandeling van man en vrouw. De trots op de natiestaat zou niet langer het alleenrecht van de populisten moeten zijn. Asscher: ‘We zouden promotie moeten maken voor een vooruitstrevend patriottisme.’
Hé, die term komt me bekend voor! In 2009 schreven Thijs Broer en ik een artikel over de vele thinktanks die de Britse Labourpartij rijk is. We bezochten de Fabian Society, Policy Network, Progress en de redactie van het tijdschrift Prospect. Daar ontmoetten we oprichter en sterauteur David Goodhart die ons voorhield dat Labour te veel immigranten had toegelaten en de nationale identiteit had verwaarloosd. Goodhart op zijn kantoor in de chique Londense wijk Bloomsbury: ‘Labour moet durven zeggen: eigen burgers eerst. Inclusief de Indiërs, Pakistanen en Jamaicanen die er natuurlijk bij horen. Wat we nodig hebben, is meer sociaal-patriottisme en links populisme.’
Goodhart, tegenwoordig als medewerker immigratie en integratie verbonden aan de Londense denktank Policy Exchange, en Asscher zijn geestverwanten. Samen schreven ze in 2013 een ingezonden stuk dat tegelijkertijd in de Volkskrant en het Britse dagblad The Independent werd gepubliceerd. Het ging over de uitwassen van het vrije verkeer van werknemers binnen de Europese Unie. Ze waarschuwden tegen een invasie van goedkope Oost-Europese bouwvakkers, loodgieters en vrachtwagenchauffeurs. Laagopgeleide Britse en Nederlandse werknemers zouden de concurrentie niet aankunnen met nieuwkomers die genoegen namen met lagere lonen en slechte arbeidsomstandigheden. Dat vergiftigde de sfeer en wakkerde de vreemdelingenhaat aan. Daarom moest Brussel in actie komen. Het auteurs-duo drong erop aan dat voor de arbeidsmarkt ‘Code Oranje’ werd uitgevaardigd. De Europese Commissie reageerde uiterst halfhartig op die noodkreet.
<div class="gpdr-overlay-wrapper">
 <script type="text/plain" class="gpdr-iframe gdpr-service-twitter">
<blockquote class="twitter-tweet" data-width="500">
Naar aanleiding van de Kinderombudsman: <a href="https://t.co/RRBbUWpnec">https://t.co/RRBbUWpnec</a> tijd voor verandering
&mdash; Lodewijk Asscher (@LodewijkA) <a href="https://twitter.com/LodewijkA/status/781762763572076544">September 30, 2016</a></blockquote>
<script async src="//platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script> </script>
<div class="row">
<div class="col-sm-12">
<div class="gdpr-content">
<h4>Twitter</h4>
Deze dienst is alleen beschikbaar wanneer alle cookies zijn geaccepteerd
 <a href="javascript: Cookiebot.renew()" class="gdpr-settings btn btn--primary button--primary">Wijzig cookie voorkeur</a>
 </div>
</div>
</div>
</div>
Als Asscher in het krijt treedt tegen Diederik Samsom (de vicepremier besluit daarover in oktober), loopt dat uit op ‘het grootste politieke toneelstukje van deze eeuw’, schreef RTL-commentator Jos Heymans alvast. Asscher en Samsom zijn het politiek met elkaar eens en hebben allebei hun handtekening gezet onder het regeerakkoord met de VVD, is zijn redenering. Ik ben het niet met hem eens. In zo’n tweestrijd kan Samsom zich profileren als de man die het landsbelang boven het partijbelang liet gaan en Asscher als de verdediger van normen en waarden en het sociaal-patriottisme.
<a data-ga-category="embedded-article" data-ga-action="clicked" data-ga-label="" href="https://www.vn.nl/lodewijk-asscher-ik-ben-joodser-geworden-van-het-schelden/" class="article-embed article-embed--right">Lees ookLodewijk Asscher: ‘Ik ben joodser geworden van het schelden’25 oktober 2015</a>Zou hij David Goodhart al als ghostwriter hebben ingehuurd?

Max van Weezel

Gerelateerd