Ik denk niet dat er over iemand in de Europese literatuur geschiedenis zoveel is geschreven als over Goethe,’ zegt Rüdiger Safranski. ‘Er is ook een enorme berg aan materiaal: alleen zijn brieven beslaan al vierenvijftig banden van elk vierhonderd pagina’s. Tweehonderd jaar lang heeft de ene na de andere filoloog zich stuk gebeten op zijn dagboeken, brieven, aantekeningen, romans, toneelstukken, gedichten.’

Wat bezielde u dan om het nog eens over te doen?
‘Goethe was geslaagd en gelukkig, maar dat was geen vanzelfsprekendheid. Hij gaf niet alleen met vaste hand vorm aan zijn gedichten, maar ook aan zijn eigen leven. Daar kan elke generatie een voorbeeld aan nemen.’

Wat kunnen we nu nog van Goethe leren?
‘Volgens mij was Goethe meester op twee vlakken: individualiteit en soevereiniteit. Of nee, het zijn er drie: individualiteit, soevereiniteit en creativiteit. Een combinatie van die drie – dat was het beroepsgeheim van Goethe.’

Rüdiger Safranski schreef eerder...