Pop
Er zijn weinig muzikanten die zich eraan wagen: een album vullen met nummers als &#8216;DDay&#8217;, &#8216;Auxwitz&#8217; en &#8216;Mijn Kamp&#8217; en het geheel WOII noemen. De islamitische rapper Salah Edin (Alphen aan de Rijn, 1981) doet het, en met reden: hij wil &#8216;de Tweede Wereldoorlog bespreekbaar maken onder de jeugd&#8217;. Opgegroeid met ouders die de oorlog niet hebben meegemaakt en dodenherdenkingen die steeds meer algehele anti-onrechtmanifestaties lijken, kennen jongeren de oorlog alleen nog als belichaming van onmetelijk kwaad. Elke concrete vergelijking met het heden is volgens Edin bij voorbaat verdacht, elke mogelijkheid tot discussie ontbreekt. En die taboesfeer wil hij doorbreken. Het interessantst is de manier waarop de rapper zijn visie op Nederland en zijn eigen ervaringen als Marokkaanse gastarbeiderszoon afwisselt. Zo fantaseert hij hoe het zou zijn om trots te voelen bij de Nederlandse vlag, om niet anders behandeld te worden dan de rest van het volk. &#8216;Ik zie het voor me: Nederlander met een baard / Niemand die opkijkt als je voorbijloopt op straat.&#8217; Door de albumtitel WOII dringen de vragen zich vanzelf op: hoeveel kunnen Nederlanders leren van de jaren veertig, als niemand het daar nog over heeft? Hoe is het om in je geboorteland politici te horen zeggen dat ze het liefst willen dat je vertrekt? Het knappe is dat Edin nergens in een slachtofferrol vervalt of zijn oorlogsreferenties te nadrukkelijk maakt. Zelfs de spaarzame keer dat Wilders ter sprake komt &#8211; de politicus die Edin een paar jaar geleden nog verwarde met Mohammed B. in zijn film Fitna &#8211; verliest hij zich niet in overtrokken vergelijkingen. En zo legt Edin zonder het hardop uit te spreken een connectie tussen het deporteren van Nederlandse Joden en de situatie van huidige allochtonen.
Dat maakt WOII tot een uniek album. Hiphop heeft weliswaar een van origine subversief karakter, maar zelden komt het engagement verder dan de eigen straathoek. De rebelse houding wordt ook meestal verlaten zodra de eerste singles een commercieel succes zijn. Bij Edin is daar niets van te merken: hij gaat al jaren mee binnen de hiphopwereld, maar toch waagt hij zich aan onderwerpen die niemand anders bespreekt. Want behalve over het Nederland van vroeger stelt hij ook zijdelings vragen over Palestina, derdewereldlanden en Amerika.
Goed, de ene keer is zijn mening genuanceerder dan de andere keer, en de connectie met de Tweede Wereldoorlog is soms wat dun, maar dat neem je al gauw voor lief. Want hier is iemand bezig te doen wat geen enkele andere rapper doet, noch in Nederland noch in Amerika. Hij stelt vragen over het Europese verleden zonder in clichés te vervallen. Hij ondermijnt gezag zonder anderen omlaag te praten. Hij onderwijst de jeugd door vragen te stellen. En in een tijd waarin de meeste rappers hun mond vol hebben van materieel gewin, of hun afkeer daarvan, is dat prijzenswaardig. Bovendien biedt hij een frisse kijk op de relaties tussen het heden en de Tweede Wereldoorlog, die laat zien dat een nieuwe generatie weigert zomaar mee te doen met de ontstane taboesfeer.

Gerelateerd