Pop / Lana Del Rey
Het popjaar was nauwelijks begonnen of er was al een belangwekkende vraag gesteld. Wat is echt, anno 2012? De lippen van Lana Del Rey, haar muziek, wellicht geen van beide? Over de lippen dien ik geen mening te hebben, hoe opzichtig pouty ze ook zijn. Ik vind het rare lippen, laat dat gezegd zijn, maar dat is het. Ze leiden me een beetje af als ik haar zie optreden op You-Tube, zoals een kinbaardje of een mal hoedje me dan ook zouden afleiden. Dat is te overzien.
Het is een hobby van me geworden, Lana Del Rey zien optreden op YouTube. Men sprak zo veel (en zo veroordelend) over het beschamende niveau van haar performance dat ik er als een magneet naartoe werd getrokken. En, ja, het is beschamend. De zangeres staat er niet alleen hoogst ongemakkelijk bij, ze houdt ook de wijs maar met moeite, als het haar al lukt, en zingt hier en daar valse noten. Lana Del Rey live voor de televisiecamera&#8217;s, het heeft de aantrekkingskracht van een zombiefilm: je wilt voortdurend wegkijken, maar je doet het niet. Eind van het liedje is dat je alle scènes zelf kunt naspelen. 
Ik ben niet als enige in de ban van Lana Del Rey. Veel meer mensen zijn geobsedeerd door een zangeres van tot voor kort maar een enkel nummer (goed, twee, als je &#8216;Blue Jeans&#8217; wilt meetellen). Die song is dan ook briljant, catchy en mysterieus tegelijkertijd. &#8216;Video Games&#8217;, met zijn omineuze harpklanken, zijn breed uitwaaierende orkestpartijen, dat meanderende refrein waarvan je geen genoeg kunt krijgen, gezongen met een strot zo bevallig zwaar dat het ernstige vermoeden bestaat dat er een paar pillen ketamine en wat borrels wodka doorheen zijn gegaan. Kennelijk is deze Lana Del Rey ieders fantasie: een hedendaagse torch singer met een uiterlijk (ik laat die lippen voor een keer buiten beschouwing) van een klassiek model uit begin jaren zestig, die klinkt alsof ze slechts een klein stapje van de goot is verwijderd.
Poging nummer twee
Die fantasie is geen werkelijkheid, bleek al snel. We zijn er met z&#8217;n allen ingetrapt. In het echt heet de zangeres Elizabeth Grant. Het is iedereen ontgaan, maar ze had drie jaar geleden al een cd gemaakt, onder de artiestennaam Lizzy Grant. &#8216;Lana Del Rey&#8217; is dus poging nummer twee. Bovendien bleek haar vader, o schande, een rijk man, die zijn fortuin heeft vergaard met het handelen in domeinnamen en die &#8211; hoewel ik daar nergens bewijs van ben tegengekomen &#8211; zijn dochter financieel flink heeft ondersteund. Ja, en Tipp-Ex is uitgevonden door de moeder van Michael Nesmith, de zanger van de Monkees.
Als je geloofwaardig wilt zijn in de popmuziek moet je klaarblijkelijk:
a) uit de lucht komen vallen;
b) arm zijn als je uit de lucht komt vallen, in elk geval vóórdat je begint met zingen;
c) alles menen wat je zingt.
Opvallend is dat de kritiek op Del Rey &#8211; noem het voor het gemak maar haar gebrek aan authenticiteit &#8211; vooral komt uit de hoek van muziekkenners. Juist zij zouden moeten weten dat zangers en zangeressen niet zelden een rol aannemen om een nieuwe artistieke laag aan te boren. Zie David Bowie, zie Iggy Pop, zie Alice Cooper, zie Marilyn Manson, zie Madonna, zie Lady Gaga. Zie Lana Del Rey. Alleen zingt de laatste, het is op pijnlijke wijze aangetoond, af en toe niet helemaal zuiver. Let wel wie dit zeggen: exact dezelfde mensen die afgeven op talentenjachten als The Voice of Holland en X Factor, waarbij iedereen geacht wordt zo keurig te zingen dat het hun bloedeloos toeschijnt.
Kiss, kiss
Born to Die, het debuut van Lana Del Rey, is inmiddels uit. Met een speelduur van een uur, bonustracks meegeteld, is de cd een kwartier te lang. Desondanks valt Born to Die (verschenen bij Interscope/Universal) niet tegen, zeker in het licht van alle alarmerende verhalen vooraf. Er staan meer betere songs op, en minder tenenkrommende, dan op de laatste Lady Gaga, in zekere zin haar naaste concurrent. Verwacht alleen niet vijftien maal &#8216;Video Games&#8217;. Waarom zou je? De Rolling Stones hebben nooit twaalf keer &#8216;Sympathy for the Devil&#8217; op een en dezelfde plaat gezet, en met reden. Daarbij aangetekend dat de meeste songs wel iets van de sfeer van &#8216;Video Games&#8217; hebben. Vooral de strijkers komen opvallend vaak terug, ik veronderstel om de muziek de nodige dramatiek mee te geven. Uit zichzelf lukt dat Del Rey namelijk niet heel erg, hoezeer ze ook zingt, kirt en zelfs rapt. 
In de teksten van Born to Die toont Del Rey zich zo Amerikaans als de Diet Mountain Dew waarnaar ze een liedje vernoemde. Maar zoals wel meer bij haar &#8211; ik bedoel: alles &#8211; is dit weer dubbel, omdat veel van wat ze te zeggen heeft eveneens kan worden gezien als kritiek op de huidige staat van de Verenigde Staten. Althans, ze zal het toch niet menen wanneer ze in &#8216;National Anthem&#8217; met kinderstemmetje zingzegt: money is the reason we exist. Of wel? Waarom zou ze er dan ironisch op laten volgen: kiss, kiss. Een popheldin als Lana Del Rey laat ons gissen. Dát is echt, anno 2012.

David Kleijwegt

Gerelateerd