Terug naar het vuur

De hoopvol eindigende analyse die Maarten Asscher van de literaire uitgeverij geeft (‘Terug naar het vuur’, VN, 21-1-2006), is uiterst informatief. Op één punt echter geeft Asscher een verkeerde voorstelling van zaken. Een intensieve rol van redacteuren bij de totstandkoming van literair werk beperkt zich zeker niet tot de periode ná de Tweede Wereldoorlog. Ik noem om die stelling te illustreren drie degelijk gedocumenteerde voorbeelden uit de eerste helft van de twintigste eeuw: de vergaande inmenging van J.L. van Tricht van uitgeverij Van Loghum Slaterus in het werk van Theun de Vries, die van Herman Robbers in dat van J. Slauerhoff of de redactionele werkzaamheden van Johan van der Woude voor uitgeverij Veen. Uitgevers beschikten door ons beperkte taalgebied en de navenant weinig omvangrijke fondsgrootte niet over een grote staf. Maar zij konden wel vaak een beroep doen op onbetaalde hulpkrachten, die door hun redactionele werkzaamheden een grote...