In de laatste drie decennia van de vorige eeuw nam de welvaart gestaag toe. Per hoofd van de (sterk in omvang stijgende) bevolking, werden we jaarlijks gemiddeld 1,9 procent rijker. Daar zijn we aan gewend geraakt.

Maar de vooruitzichten zijn ongunstiger: de welvaartsgroei neemt vrijwel zeker af. Dit blijkt uit studies van het Centraal Plan­bureau (CPB) die bij hun verschijnen in 2003 en 2004 weliswaar aandacht kregen, maar waarvan de boodschap bij burgers, beleidsmakers en politici niet is blijven hangen.

Het CPB schetst in Vier vergezichten voor Nederland vier scenario’s voor Europa en Ne­der­land in de eerste vier decennia van de eenentwintigste eeuw. Die vier werelden ontstaan doordat er volgens de economenclub twee basisonzekerheden zijn waarin we ook zelf iets te kiezen hebben. De eerste geldt de internationale verhoudingen. Kiezen wij (en andere landen) voor een internationale oriëntatie, of varen we juist een nationalistische koers? De tweede gaat over de rol van...