<div class="lead">Ik geloof niet zo in al die sluitende theorieën over de aanval van Israël op Gaza</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Periodiek onderhoud, zo wordt operatie-Gaza in Israël wel gezien. In die woorden zien we de cynische herhaling van operatie-Cast Lead van precies vier jaar geleden. </p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>En inderdaad, ook toen liet Israël de spierballen rollen in de korte periode tussen de Ameri­kaan­se presidentsverkiezingen (begin november) en de Israëlische parlementsverkiezingen (eind januari). Dat is de tijd waarin het Witte Huis nog even zoekt naar nieuwe vergezichten, en waarin de Israëli­sche kiezer er weer even aan herinnerd moet worden bij wie hij zijn veiligheidspolis het best kan afsluiten. Netanjahoes boodschap is duidelijk: bij mij.</p>
<p>Periodiek onderhoud is natuurlijk een te simpele voorstelling van zaken. Als je het zo wilt zien, goed. In 2009 schoot Gaza tweehonderd raketten op Israël af, in 2010 ook, in 2011 waren het er zeshonderd en alleen al dit jaar zevenhonderd. Dan zal op zeker moment een Israëlische reactie volgen.</p>
<p>Maar ‘zocht’ Israël die reactie? Enkele dagen voor de targeted killing van Ahmed Jabari was, dankzij Egypte, een door Hamas gesteunde wapenstilstand gesloten. Nu hebben zulke bestanden in het Midden-Oosten geen eeuwigheidswaarde, maar om ze meteen naar de geschiedenis en aan flarden te schieten, helpt ook niet erg. Jabari’s eliminatie was kennelijk gepland, ongeacht de uitkomst van de bemiddelingspoging.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element streamer">
<blockquote>
<p>De allerbelangrijkste verschuiving is het nieuwe bewind in Egypte.</p>
</blockquote>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Waarom? Hierover circuleren drie theorieën. De wat vergezochte is dat Israël zich klaarmaakt voor een militaire actie tegen de nucleaire installaties van Iran. Het verwachte antwoord van Iran zal ondermeer zijn dat het zijn juniorpartner Hamas in Gaza zal aansporen om een regen van vergeldingsraketten op Israël af te vuren. Om dat te voorkomen, zou Israël nu alvast willen afrekenen met de militaire capaciteit van Hamas. Vanuit Gaza wordt nu immers ook met Iraanse Fajr-5 raketten op Israël geschoten. Die hebben Tel Aviv en Jeruzalem binnen bereik, steden die in geval van een confrontatie met Iran niet in de rug mogen worden aangevallen.</p>
<p>De wat dichter-bij-huisredenering is dat Israël vertrouwen verliest in Hamas. Want hoe gek het ook mag klinken, veel van de gevaarlijkste Gaza-raketten worden door allerlei jihadistische splinters afgevuurd (vermoed wordt zelfs dat de Fajr-5 uit hun arsenaal komt). Ingrijpen zou nodig zijn omdat Israël Hamas niet langer beschouwt als de devil-you-can-deal-with, de club die de escalatie van de afgelopen maanden had moeten beheersen. Een derde redenering is dat Israël de Gaza-ellende over zichzelf afroept door het alternatief voor Hamas, de Palestijnse Autoriteit onder Mahmoed Abbas, stelselmatig te negeren. Een betere manier om de radicale Hamas in het zadel te helpen is er niet. En dan is Gaza dus, al dan niet bewust, het gekozen strijdtoneel.</p>
<p>Ik geloof niet zo in al die sluitende theorieën. Je kunt probleem-Iran en probleem-wie-is-de-baas-in-Gaza al geen business as usual voor Israël meer noemen. Maar er zijn nog meer zware, noem het strategische, factoren in het geding. Het groeiende bereik van de raketten is een zorg, maar dat kan Israël nog redelijk opvangen door de beschermende werking van Iron Dome, het sinds 2011 operationele raketschild. Dat dit ‘slechts’ een derde van alle Gaza-raketten uit de lucht plukt zegt weinig, omdat Israël de vele afzwaaiers die buiten de steden neerploffen bewust laat gaan. Op de Gaza-raketten die wel naar de stedelijke gebieden scheren, claimt Israël een succesratio van negentig procent.</p>
<p>De allerbelangrijkste verschuiving is het nieuwe bewind in Egypte. In Moebarak had Israël een koude bondgenoot, in zijn opvolger Morsi is dat onzeker. Operatie Defensiepijler is een test voor de relatie Israël-Egypte. Wil Morsi – die een grondinvasie onacceptabel vindt – de druk vanuit zijn Moslimbroederschap om Hamas te helpen weerstaan en weet hij een wapenstilstand te bereiken, dan zal Israël hem belonen door extra troepen in de Sinaï toe te staan. Dat is hem niet vergund op basis van het Camp David-vredes­ak­koord uit 1979. Nu is de Sinaï een wildwestgebied, van waaruit Iraanse en Libische wapens naar Gaza worden gesmokkeld. Israël en Egypte hebben beide belang bij onderlinge vrede, Egypte bovendien bij controle over de Sinaï en het wegdringen van Iran uit de regio, dus bij een wapenstilstand in wat de ‘de grootste openluchtgevangenis van de wereld’ zal blijven.</p>
</p></div>


Gerelateerd