<div class="wpg-element paragraph">
<p>Wim Kok zei in 1994, toen hij dacht dat hij de verkiezingen ging verliezen maar in plaats daarvan premier van het eerste Paarse kabinet werd: &#8216;De afstand tussen de ereloge en de nooduitgang is klein.&#8217; Coalitiepartner CDA verloor namelijk nog veel dramatischer. De PvdA en Kok kropen door het oog van de naald.</p>
<p>De ereloge en de nooduitgang liggen vlak bij elkaar &#8211; de uitspraak zou ook heel goed op de huidige positie van de sociaal-democraten kunnen slaan. Ondanks alle rode ballonnen die worden opgelaten en rode rozen die op straat worden uitgedeeld, dreigen de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart uit te lopen op een regelrechte ramp. De onhandige manier waarop Jan Peter Balkenende omging met het rapport van de commissie-Davids zorgde voor een kortstondige electorale opleving. </p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Maar nu geven de peilingen al weer stagnatie voor de PvdA te zien: zestien Kamerzetels bij Maurice de Hond, tweeëntwintig bij het bureau Synovate. In november 2006 waren dat er nog drieëndertig. In de Haagse wandelgangen wordt volop gespeculeerd over een CDA/VVD/D66-kabinet of een CDA/VVD-kabinet met gedoogsteun van Geert Wilders na de verkiezingen van volgend jaar. De PvdA kan de noodverlichting dan vast aansteken.<br />In zo&#8217;n precaire situatie weegt zwaar of een partij positief of negatief in het nieuws komt. De berichten van dat front zijn gemengd.</p>
<p>Veel loftuitingen waren er voor Wouter Bos die de Den Uyl-lezing gebruikte om een streep te zetten onder de jarenlange flirt van de sociaal-democratie met het neoliberalisme en de vrije markteconomie. Zelfs Agnes Kant van de SP maakt de vice-premier nu opzichtig het hof. Op de website van de PvdA regent het complimenten voor Bos. &#8216;Een spannende lezing,&#8217; meent Ton Meijknecht. &#8216;Fijn dat de PvdA haar zonden belijdt en zo haar geloofwaardigheid herstelt,&#8217; voegt Jacques van Nederpelt daar prijzend aan toe. Ko van Brink: &#8216;Bos is draaigedrag verweten, als dit een blijvende draai naar links is, ben ik trots op dat draaigedrag.&#8217;</p>
<p>De pek en veren zijn gereserveerd voor de voorganger van Bos als boegbeeld van de PvdA in het kabinet: Kok. Zijn optreden bij de commissie-De Wit is bij de achterban niet goed gevallen. Kok verdedigde daar de spectaculaire verhoging van de beloningen bij ING waar hij als commissaris toestemming voor gaf. Terwijl hij als premier fulmineerde tegen de &#8216;exhibitionistische&#8217; stijging van de salarissen bij de banken. Spijt van dat draaigedrag had Kok net zo weinig als Tony Blair van zijn steun aan de inval in Irak. Wat tot woedende reacties leidde op de online opiniepagina van de VARA die ironisch genoeg de naam Joop.nl draagt. Reaguurder Florian Lichti: &#8216;Het verbaast mij niet dat de PvdA met deze graaiende, zichzelf verrijkende hypocriet in hun maag zit.&#8217; Reaguurder Nelma Franke: &#8216;Als ik voor iemand het woord huichelaar in m&#8217;n mond wil nemen, dan is het voor hem.&#8217; Praktische tip van Frank Schutte: &#8216;Laten we zijn naam schrappen uit alle notulen en verslagen van de PvdA.&#8217;</p>
<p>Helemaal eerlijk is het niet dat Kok de geschiedenis in dreigt te gaan als de paarse premier die zijn zakken vulde bij ING, Shell en de KLM terwijl Bos goede sier maakt met zijn late bekering tot criticus van het kapitalisme. Van Kok weet ik dat het hem aanvankelijk de grootste moeite kostte te wennen aan het idee dat hij leiding moest geven aan een kabinet met de VVD en D66. De timmermanszoon uit Bergambacht, die zijn loopbaan als vakbondsman begon, voelde zich niet thuis bij de liberale marktfundamentalisten. Pas toen Hans van Mierlo hem het pistool op de borst zette, koos hij voor Paars en niet voor een coalitie met het CDA. Augustus 1994 was dat. Shell-manager Bos ging vier jaar later pas de politiek in. Op instigatie van Niet Nix, de jongerenbeweging die tabak had van de ouderwetse sociaal-democratie en de PvdA wilde omtoveren in een links-liberale groepering. Ik herinner me een bijeenkomst in de Oude Manhuispoort in Amsterdam waar Niet Nixer Frank Heemskerk de lof van de banksector zong (&#8216;Een bedrijfstak die voor duurzame groei zorgt en waar je nog verdomd veel kunt verdienen ook!&#8217;). Zó dacht de achterban van Wouter Bos. </p>
<p>Mooi dat Bos nu berouw toont voor zijn liberale zonden. Maar geen reden om Wim Kok te dumpen op de mestvaalt van de arbeidersbeweging.</p>
</p></div>


Pek en veren voor Kok?