<div class="wpg-element paragraph">
Deze week wordt de Big Brother Award uitgereikt. Wie sloopte uw privacy het meest? 
De Big Brother Award is een poedelprijs voor de persoon of organisatie die het afgelopen jaar een opvallende bijdrage leverde aan het slopen van privacy. De Award wordt in diverse landen toegekend, in Nederland sinds 2002 onder auspiciën van de &#8216;digitale burgerrechtenbeweging&#8217; Bits of Freedom. 
Wegens vertrek van vaste medewerkers en geldproblemen was de stichting een tijdlang onzichtbaar, maar aan een comeback in de media wordt gewerkt. Onder aanvoering van publiciste Karin Spaink nomineerde een jury kandidaten voor de volgende week uit te reiken Big Brother Awards.
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
De onderscheiding werd voor het laatst toegekend in 2007. Toen was de winnaar: &#8216;u&#8217;, dat wil zeggen: de Nederlandse burger die zich allerminst om de persoonlijke levenssfeer bekommert. Daarmee had de prijs zichzelf in feite opgeblazen: het was natuurlijk nogal lastig de bekroning van de publieke desinteresse te evenaren. De stilte die intrad, wordt nu doorbroken met de bekendmaking van een reeks nieuwe kanshebbers.
Een aantal kandidaten ligt voor de hand. Zo is over de omstreden introductie van het biometrische paspoort of het elektronisch patiëntendossier onderhand alles &#8211; behoudens het laatste woord &#8211; wel gezegd. Het juryrapport noemt de actuele plannen voor een bodyscan die het luchtruim moet zuiveren van terroristen, het spionagevliegtuig dat de Brabantse korpschef Frans Heeres tegen raddraaiers wil inzetten en de aan BSN-gegevens gekoppelde superdatabank waar minister Ter Horst van droomt.
Twee nouveautés springen eruit. Ronduit alarmerend blijkt de stand van zaken rond het Centraal Informatiepunt Onderzoek Telecommunicatie (CIOT), waar álle telefoonnummers (vast en mobiel), e-mail- en IP-adressen (het unieke Internet Protocol-nummer waarmee de identiteit van computergebruikers valt te achterhalen) van álle burgers bewaard worden. 
Formeel gaat het opvragen van die gegevens zo maar niet, al tonen cijfers aan dat het protocol een erg laagdrempelig obstakel is geworden voor ambtenaren van Justitie en politie. Via een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur ontdekte onderzoeker Rejo Zenger dat opsporingsdiensten het CIOT onrechtmatig bevragen en gemakzuchtig omspringen met privacy van telecomgebruikers. In 2008 verstouwde het informatiepunt drie miljoen verzoeken om gegevens, &#8216;een verbluffend aantal dat jaarlijks met 33 procent stijgt&#8217;, signaleert de jury van de Big Brother Award. 
Het lijkt stug dat de dienst haar groeiende populariteit uitsluitend aan de jacht op criminelen heeft te danken. Ook ambtenaren zijn nieuwsgierig, zoals bleek toen politiemensen ruim 200 keer onbevoegd inlogden in het dossier van de van verkrachting verdachte voetballer Robin van Persie. In Vlaanderen tikte het commissariaat-generaal van de politie onlangs 918 agenten op de vingers wegens ongeoorloofd gesnuffel in de registers na de zelfmoord van de populaire zangeres en presentatrice Yasmine.
Een &#8216;stevige nominatie&#8217; is er ook voor het Hilversumse bedrijf Advance Concepts BV dat onder het mom van gezellige internetquizjes aan ruim twee miljoen Nederlanders gevoelige informatie wist te ontfutselen die werd doorverkocht aan allerlei bedrijven, waaronder Viagra-producent Pfizer. Volgens Webwereld achterhaalde Advance van zo&#8217;n 300.000 mensen meer dan 100 persoonskenmerken. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) rapporteerde dat Advance in strijd met de wet handelde door bezoekers van de sites onvoldoende te informeren over het verzamelen en voor marketingdoeleinden doorverkopen van gegevens. Het bedrijf bestrijdt de visie van het CBP, maar nam niettemin &#8216;de conclusies ter harte en volgde die per direct op met concrete acties&#8217;.
Als de genomineerden een Big Brother Award winnen, komen ze die dan in ontvangst nemen? &#8216;Dat denk ik wel,&#8217; zegt woordvoerder Maarten van Nispen van Advance. &#8216;We hebben niets te verbergen. De sites zijn aangepast. De kritiek op ons privacybeleid is niet langer opportuun.&#8217; Maar het CIOT zal zeker niet komen opdagen, vermoedt woordvoerder Ivo Hommes. &#8216;Het is een organisatie die uitvoering geeft aan een wettelijke opdracht. Het zou raar zijn om daar een award voor te krijgen.&#8217;
</div>

Niets te verbergen?